Napięciowe bóle głowy – jak je rozpoznać i leczyć?


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2024/11/Napieciowe_bole_glowy.jpeg) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2024/11/Napieciowe_bole_glowy.jpeg) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2024/11/Napieciowe_bole_glowy.jpeg) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2024/11/Napieciowe_bole_glowy.jpeg) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133
młody mężczyzna trzymający ręce na skroniach głowy, czerwone pole zaznaczone w tym miejscu pokazujące obszar bólu

Napięciowe bóle głowy uważane są za najczęstszy rodzaj bólów głowy. Warto odnotować, że aktualna klasyfikacja bólów głowy wyróżnia ich ponad 280 [1,2]. Zgodnie z wynikami badania Global Burden of Disease uważa się, że napięciowy ból głowy jest również najbardziej rozpowszechnioną chorobą neurologiczną – cierpi na nią 1,5 miliarda dorosłej populacji na świecie [3]. Paradoksalnie może to działać na niekorzyść – powszechność napięciowego bólu głowy sprawia, że dolegliwość ta jest często bagatelizowana, a warto pamiętać, że może ona znacząco obniżać jakość życia.

Napięciowy ból głowy – czyli jaki?

Napięciowy ból głowy bywa charakteryzowany jako tępy (bez pulsowania), ściskający, opasujący – często porównywany do ciasnej opaski założonej wokół głowy. Ból jest obustronny, często rozpoczyna się z tyłu głowy, stopniowo obejmując również jej przednią część. Jego natężenie jest łagodne do umiarkowanego, jednak ból może trwać od kilkudziesięciu minut do nawet kilku dni, co znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjenta [4].

W odróżnieniu od migrenowego bólu głowy, w przypadku napięciowego bólu głowy – bólu nie nasilają rutynowo wykonywane czynności, ani nie towarzyszą mu najczęściej dodatkowe objawy takie jak nudności, wymioty, czy nadwrażliwość na bodźce. W przebiegu napięciowego bólu głowy nigdy nie występuje aura, czyli objawy neurologiczne (np. błyski świetlne, szumy, mroczki) poprzedzające atak migreny [3,4].

W zależności od częstości występowania napięciowego bólu głowy, wyróżnia się:

  • rzadki, epizodyczny napięciowy ból głowy (mniej niż 12 epizodów w roku),
  • częsty, epizodyczny napięciowy ból głowy (objawy przez 1-14 dni w miesiącu, przez ponad 3 miesiące),
  • przewlekły napięciowy ból głowy (objawy przez co najmniej 15 dni w miesiącu, przez ponad 3 miesiące) [3].

Diagnostyka napięciowego bólu głowy

Napięciowy ból głowy jest najczęściej diagnozowany na podstawie objawów odczuwanych przez pacjenta oraz obecności czynników zewnętrznych, które mogą sprowokować atak bólu. Są to najczęściej stres, odwodnienie, zaburzenie rytmu snu i czuwania, głód, czy nadmierny wysiłek fizyczny.

W badaniu przedmiotowym nie stwierdza się odchyleń, nie ma również konieczności wykonywania diagnostyki obrazowej, czy laboratoryjnej [3]. W każdym przypadku warto jednak pamiętać o tzw. czerwonych flagach u pacjenta z bólem głowy, które powinny być traktowane jako sygnał ostrzegawczy i skłaniać do pogłębienia diagnostyki. Do czerwonych flag w przypadku bólu głowy należą m.in.:

  • bóle głowy związane z gorączką, sztywnością karku, chorobą ogólnoustrojową,
  • nagły, gwałtowny ból głowy,
  • ból głowy związany z objawami neurologicznymi, np. niedowładami,
  • ból głowy związany z urazem głowy,
  • ból głowy różniący się od tych, które zazwyczaj u nas występują oraz niereagujące na leczenie, które zazwyczaj przynosiło ulgę [4].

Jak leczyć napięciowy ból głowy?

Mechanizm odpowiedzialny za powstawanie napięciowego bólu głowy nie został do tej pory jednoznacznie określony, co sprawia że leczenie przyczynowe nie jest możliwe. W objawowym leczeniu napięciowego bólu głowy wykorzystuje się zarówno metody farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne.

Leczenie farmakologiczne

W doraźnym leczeniu napięciowego bólu głowy zastosowanie mają przede wszystkim leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), np. ibuprofen, ketoprofen, czy naproksen [3]. Większość NLPZ, w tym ibuprofen, przeznaczona jest do leczenia bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego, a takie nasilenie bólu obserwujemy w przebiegu napięciowego bólu głowy. Ibuprofen jest lekiem dostępnym w wielu postaciach farmaceutycznych i dawkach. U osoby dorosłej – dawka jednorazowa wynosi od 200 mg do 400 mg i może być powtarzana w razie potrzeby co 4-6 godzin [5]. Spośród różnych postaci leku, warto postawić na kapsułkę miękką, w której ibuprofen zawarty jest w płynnej i gotowej do wchłaniania formie. Dzięki temu lek jest szybciej gotowy do działania – ponad dwa razy szybciej, niż gdy stosowany jest w postaci zwykłych tabletek [6]. Przykładami leków z ibuprofenem w postaci kapsułek miękkich jest IBUM SPRINT (200 mg ibuprofenu) oraz IBUM EXPRESS FORTE (400 mg ibuprofenu).

Jeśli napięciowy ból głowy występuje często (np. przewlekły napięciowy ból głowy), warto rozważyć leczenie profilaktyczne, aby uniknąć nadużywania leków przeciwbólowych. Leczenie profilaktyczne polega na codziennym przyjmowaniu leków z grup innych niż przeciwbólowe (np. leki przeciwdepresyjne), które mają za zadanie zmniejszyć częstotliwość występowania epizodów bólu [3]. Leczenie profilaktyczne powinno odbywać się pod kontrolą lekarza neurologa.

Metody niefarmakologiczne

Metody niefarmakologiczne mają duże znaczenie w leczeniu napięciowego bólu głowy ze względu na szereg czynników zewnętrznych, które mogą przyczynić się do wystąpienia tej postaci bólu głowy. Warto zastanowić się jaki czynnik najczęściej doprowadza do wystąpienia bólu głowy w naszym przypadku i spróbować go wyeliminować. Jeśli jest to stres – mogą to być techniki relaksacyjne, techniki radzenia sobie ze stresem, joga, czy medytacja. Ponadto należy zadbać o higienę snu, regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną (najlepiej na świeżym powietrzu) oraz właściwą dietę i spożywanie napojów, aby nie dopuścić do odwodnienia, czy napadów głodu [3,4].

Napięciowy ból głowy, choć tak powszechny, nie powinien być lekceważony, gdyż podobnie jak inne typy bólów głowy może znacznie obniżać jakość życia. Warto zwrócić się do lekarza szczególnie, gdy bóle głowy występują często, gdyż umożliwi to wdrożenie odpowiedniego leczenia i pozwoli uniknąć nadużywania leków przeciwbólowych.

Bibliografia:

  1. Prusiński A. Bóle głowy w praktyce podstawowej opieki zdrowotnej. Przew Lek 2004; 4: 20-29.
  2. Fliciński J, Żarowski M, Steinborn B. Nowa klasyfikacja Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy. Różnice i podobieństwa między ICHD-3 beta i ICHD-2. Neurologia Dziecięca, vol. 23/2014, nr 46.
  3. Siemiński M. Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol 11, no 6, 255-262.
  4. Steven D. Waldman: Medycyna bólu. Analiza przypadków klinicznych – ból głowy i twarzy. Redakcja wydania polskiego: Jerzy Wordliczek. Edra Urban & Partner, Wrocław 2023.
  5. CHPL IBUM SPRINT. CHPL IBUM EXPRESS FORTE.
  6. Czas rozpadu kapsułki z ibuprofenem jest ponad dwa razy krótszy niż czas rozpadu tabletki z ibuprofenem. Bjarnason I, Sancak O, Crossley A, Penrose A, Lanas A: Differing disintegration and dissolution rates, pharmacokinetic profiles and gastrointestinal tolerability of over the counter ibuprofen formulations. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 2018; 70; pp.223-233.

 

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

IBUM SPRINT, 200 mg, kapsułki miękkie. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 200 mg ibuprofenu (Ibuprofenum). Postać farmaceutyczna: kapsułka miękka. Wskazania do stosowania: Bóle różnego pochodzenia o nasileniu słabym do umiarkowanego: bóle głowy (w tym także migreny), bóle zębów, bóle mięśniowe, stawowe i kostne, bóle po urazach, nerwobóle, bóle towarzyszące przeziębieniu i grypie. Bolesne miesiączkowanie. Stany gorączkowe różnego pochodzenia (między innymi w przebiegu grypy, przeziębienia lub innych chorób zakaźnych). Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E.

IBUM EXPRESS FORTE, 400 mg, kapsułki miękkie. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 400 mg ibuprofenu (Ibuprofenum). Postać farmaceutyczna: kapsułka miękka. Wskazania do stosowania: Bóle różnego pochodzenia o nasileniu słabym do umiarkowanego: bóle głowy (w tym także migreny), bóle zębów, bóle mięśniowe, stawowe i kostne, bóle po urazach, nerwobóle, bóle towarzyszące przeziębieniu i grypie. Bolesne miesiączkowanie. Stany gorączkowe różnego pochodzenia (między innymi w przebiegu grypy, przeziębienia lub innych chorób zakaźnych). Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Większość infekcji wieku dziecięcego wywoływana jest przez wirusy. Dolegliwościom towarzyszy często gorączka. O tym jak dokonywać pomiaru ciepłoty ciała i od ilu stopni powinno się temperaturę obniżać, przeczytasz w osobnych artykułach. Jedną z chorób, na którą rodzice powinni być wyczuleni jest opryszczkowe zapalenie jamy ustnej.

Co jest przyczyną choroby?

Dość popularny wirus Herpes, a konkretnie Herpes simplex 1(HSV1). Człowiek zakaża się nim najczęściej w dzieciństwie, a następnie przechodzi on w stan uśpienia. Warto pamiętać, że wirus jest zakaźny dla otoczenia, więc w razie wystąpienia objawów choroby powinno się unikać skupisk ludzkich, małych dzieci, kobiet ciężarnych.

Jakie są objawy opryszczkowego zapalenia jamy ustnej?

Wspomniany wirus u osoby dorosłej powoduje wystąpienie dobrze znanej opryszczki czerwieni wargowej. U dzieci, zwłaszcza jeśli to pierwszy incydent, zakażenie może wyglądać inaczej. Zmiany u malucha często zajmują całą jamę ustną. Pojawiają się pęcherzyki na czerwieni wargowej, wokół niej, ale również na dziąsłach i śluzówce policzków. Następnie dochodzi do ich pęknięcia i mogą powstawać bardzo bolesne nadżerki. Dziecko gorączkuje, jest osłabione, odmawia jedzenia i picia. Taki stan może trwać nawet 2 tygodnie (w tym czasie wirus wydzielany jest do śliny – niekiedy dłużej). Może również dojść do powiększenia węzłów chłonnych.

Jak pomóc dziecku?

Przede wszystkim warto udać się do lekarza, który zbada dziecko i potwierdzi rozpoznanie. Jeśli trafisz tam na wczesnym etapie infekcji a dziecko będzie miało ciężki przebieg, możliwe jest podanie leku przeciwwirusowego (acyklowiru), który złagodzi objawy. Na rynku dostępny jest on również w postaci zawiesiny, co umożliwia podanie nawet najmniejszym dzieciom.

Przebieg infekcji u małego dziecka może być naprawdę ciężki a objawy bardzo dokuczliwe. Dlatego pamiętaj o tym, że ogromne znaczenie ma tutaj leczenie objawowe. Jeśli dziecko gorączkuje, podajemy leki (paracetamol lub ibuprofen). Mają one również działanie przeciwbólowe, co w przebiegu tej konkretnej infekcji ma ogromne znacznie. Ból, który dziecko odczuwa, uniemożliwia przyjmowanie płynów i pokarmów. To drugie w okresie choroby nie jest takie ważne, ale dobre nawodnienie jest priorytetem. Jeśli możesz, wybierz lek działający dłużej i dodatkowo o działaniu przeciwzapalnym (ibuprofen). Będzie potrzebny najprawdopodobniej w pierwszych dobach infekcji.

Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe powinno się stosować w przeliczeniu na masę ciała dziecka. Wtedy mamy pewność, że będą skuteczne. Dodatkowo pamiętaj o nawadnianiu i uzupełniaj płyny za pomocą wody. Soki owocowe mogą nasilać nieprzyjemne odczucia w jamie ustnej. Raczej nie podajemy ciepłych płynów – chłodniejsze będą przez dziecko lepiej tolerowane.

Dozwolone jest oczywiście kamienie piersią, a także podawanie pokarmów, na które dziecko ma ochotę – najczęściej będą to te, o gładkiej fakturze, zmiksowane i lekko schłodzone.

Wiele wirusowych infekcji wieku dziecięcego przebiega z gorączką, ale są też takie, gdzie na pierwszy plan wysuwają się dolegliwości bólowe. Należy do nich właśnie opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, w którym należy pamiętać o skutecznym łagodzeniu bólu.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Pediatria tom 1-2 Wanda Kawalec, Ryszard Grenda, Marek Kulus PZWL Warszawa 2018, wyd.2
  2. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016; antybiotyki.edu.pl

Sezon infekcyjny u przedszkolaka


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/14_Sezon-infekcyjny.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/14_Sezon-infekcyjny.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/14_Sezon-infekcyjny.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/14_Sezon-infekcyjny.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Typowy scenariusz najczęściej wygląda tak: małe dziecko w trakcie pierwszych tygodni i miesięcy pobytu w przedszkolu napotyka całe mnóstwo różnych bakterii i wirusów na swojej drodze. I zaczyna chorować. A tym samym rodzice są coraz bardziej zaniepokojeni.

Dlaczego małe dziecko choruje?

Układ immunologiczny małego dziecka nadal jest w fazie intensywnego rozwoju i nadal uczy się skutecznej obrony organizmu. W niektórych sytuacjach taką naukę można nieco wspomóc i ochronić dziecko przed najpoważniejszymi chorobami zakaźnymi poprzez szczepienia. Nie istnieje jednak szczepienie chroniące przed przeziębieniem, infekcjami wirusowymi gardła czy zapaleniem oskrzeli.

Kiedy chorowanie dziecka powinno nas niepokoić?

W większości sytuacji częste chorowanie małego dziecka jest normą. Biorąc pod uwagę możliwości układu odpornościowego, dziecko do 5.-6. roku życia może chorować nawet 8-10 razy w roku. Najczęściej są to infekcje łagodne, przebiegające z katarem, pokasływaniem, nieznacznie podwyższoną ciepłotą ciała. Zdecydowana większość takich infekcji wywołana jest przez wirusy i nie wymaga podawania antybiotyku.

Jak postępować z chorym przedszkolakiem?

Łagodne infekcje wieku dziecięcego najczęściej wymagają od rodziców po prostu (albo „aż”) dużych pokładów cierpliwości. Im dziecko jest młodsze tym częściej takie infekcje mogą się pojawiać, trwają również dłużej. Z wiekiem sytuacja będzie się normować.

Póki dziecko jest małe, w okresie infekcji dróg oddechowych warto przestrzegać kilku zasad. Jeśli pojawia się wysoka gorączka, maluch cały czas śpi i nie chce przyjmować płynów, skonsultuj się z lekarzem. Wizyta może okazać się konieczna nie tylko u małych dzieci, ale i u tych w wieku przedszkolnym czy szkolnym, jeśli infekcja nie chce ustępować w ciągu kolejnych dni albo objawy się nasilają.

Jeśli jednak dziecko czuje się dość dobrze, ma energię do zabawy i psot, najczęściej w ciągu kilku dni po infekcji nie będzie śladu. W czasie choroby warto dbać o odpowiednie nawodnienie dziecka. W razie gorączki, bólu gardła można podawać leki przeciwbólowe (zawsze stosowane w przeliczeniu na masę ciała dziecka). Leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe powinny być w każdej domowej apteczce. Dodatkowo warto zadbać o częste wietrzenie pomieszczeń w domu (absolutny zakaz palenia przy dziecku), spacery (o ile dziecko nie ma gorączki) i zdrową dietę. Dostarczenie do organizmu naturalnych witamin z warzyw i owoców jest najlepszym lekarstwem.

Jak zapobiegać?

Standardowe postępowanie to jedno, ale jest coś, co jeszcze możesz zrobić. Profilaktyka. Zmniejszenie ilości infekcji u dziecka jest możliwe dzięki kształtowaniu odpowiednich nawyków już u najmłodszych dzieci. Zdrowa i zbilansowana dieta, aktywność fizyczna, higiena snu (wyspane dzieci chorują rzadziej), unikanie skupisk ludzkich (galeria handlowe, zatłoczone place zabaw w zamkniętych pomieszczeniach), częste mycie rąk, ubieranie dziecka adekwatnie do pogody (niestety jako społeczeństwo mamy tendencję do przegrzewania dzieci). To podstawy, o których powinniśmy pamiętać przez cały rok, nie tylko w sezonie infekcyjnym.

Nadejdzie ten moment, kiedy dziecko przestanie często chorować. Jego układ immunologiczny zakończy czas intensywnej nauki, ale przez kolejne lata będzie pracował na wysokich obrotach. Dziecko w wieku szkolnym, a później osoba dorosła, przy zdrowym stylu życia nie powinna już chorować z taką częstotliwością jak dzieci najmłodsze.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016.
  2. antybiotyki.edu.pl
  3. How to evaluate suspected immunodeficiency J.G. Dizon, B.J. Goldberg, M.S. Kaplan Pediatric Annals, 1998; 27: 743-750

COVID-19 u dzieci


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/13_Covid.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/13_Covid.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/13_Covid.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/13_Covid.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Wirus SARS-CoV-2 pojawił się w grudniu roku 2019 w odległym chińskim Wuhan. Dzisiaj stanowi naszą codzienność. Od wielu miesięcy uczymy się żyć w nowej rzeczywistości. 11 marca 2020 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła pandemię. Samego wirusa i wywoływaną przez niego chorobę (Covid-19) uznano za zagrożenie zdrowotne występujące na wszystkich kontynentach. Wspomniany wirus szczęśliwie oszczędza populację dziecięcą. Dzieci chorują, zakażają, ale zdecydowanie rzadziej umierają z powodu Covid-19. Wirus przenosi się droga kropelkową, dlatego tak łatwo się rozprzestrzenia.

Objawy zakażenia u dzieci

Sam Covid-19 daje mało charakterystyczne dolegliwości. Podobnie przebiega wiele infekcji wirusowych wieku dziecięcego. Gorączka na ogół ok. 38°C, kaszel, drapanie/ból gardła, zmęczenie, ból mięśni, ból głowy, rzadziej występuje katar i kichanie, wymioty czy biegunka. Dodatkowo wielu pacjentów dziecięcych przechodzi infekcję bezobjawowo lub skąpoobjawowo.

Cięższy przebieg choroby jest opisywany u dzieci z dodatkowymi obciążeniami. Wtedy mogą pojawić się zaburzenia oddychania.

Same objawy zakażenia SARS-CoV-2 są mało charakterystyczne u dzieci, ale zakażają się one głównie od osób dorosłych, dlatego jeśli osoba dorosła w rodzinie ma podobne objawy, czuje się źle, nagle straciła węch lub smak, można podejrzewać takie samo zakażenie u dziecka. Jeśli rodzic ma potwierdzone wymazem zakażenie, to u dziecka z objawami infekcji wirusowej sprawa wydaje się oczywista.

Leczenie

W chwili obecnej nie mamy dostępnego leczenia działającego bezpośrednio na przyczynę choroby, czyli wirusa SARS-CoV-2. Dlatego, podobnie jak w przypadku większości infekcji wirusowych, pozostaje nam leczenie objawowe choroby.

Oczywiście dziecko powinno być w stałym kontakcie z lekarzem, a w razie wystąpienia trudności z oddychaniem lub przedłużającej się gorączki może być konieczna hospitalizacja.

Co można zrobić w warunkach domowych?

Tak jak przy wszystkich infekcjach wirusowych warto zadbać o odpowiednie nawodnienie dziecka. Regularnie powinno się kontrolować ciepłotę ciała. W razie wystąpienia gorączki powyżej 38°C lub niższej, ale przy towarzyszącym ogólnym złym samopoczuciu można podać leki przeciwgorączkowe. W przebiegu Covid-19 można stosować zarówno paracetamol jak i ibuprofen. Jak zawsze obowiązuje dawkowanie leków w przeliczeniu na masę ciała.

Aby ograniczyć ilość wirusa w otoczeniu dziecka powinno się pamiętać o podstawowych zasadach higieny, częstym wietrzeniu pomieszczeń i odpoczynku małego pacjenta. Obowiązuje absolutny zakaz palenia przy dziecku. Regenerujący sen, zdrowa dieta i odpowiednie nawodnienie razem z czujną obserwacją pozwolą przejść przez ten trudny czas infekcji wirusowej.

O ile sam przebieg infekcji SARS-CoV-2 u dzieci wydaje się być umiarkowany i łagodny, przechorowanie Covid-19 może być również związane z powikłaniami np. ze strony układu krążenia. Dlatego obserwuj dziecko w trakcie infekcji a w razie wątpliwości skontaktuj się z lekarzem.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. SARS-CoV-2 infection in children. Haluk Çokuğraş and Pınar Önal
  2. Health Department-Reported Cases of Multisystem Inflammatory Syndrome in Children (MIS-C) in the United States cdc.gov
  3. Rola podstawowej opieki zdrowotnej w strategii walki z COVID-19 – aktualny stan prawny DR HAB. N. MED. AGNIESZKA MASTALERZ-MIGAS

Przeziębienie i grypa – leczenie objawowe, które możesz zastosować


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/11_Przeziebienie-i-grypa.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/11_Przeziebienie-i-grypa.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/11_Przeziebienie-i-grypa.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/11_Przeziebienie-i-grypa.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Zarówno grypa jak i przeziębienie, wywoływane są przez wirusy. Być może właśnie dlatego wiele osób uważa, że przeziębienie i grypa to ta sama choroba. Istnieją jednak istotne różnice między tymi infekcjami. Kto raz w życiu miał prawdziwą grypę, nigdy więcej nie pomyli jej z przeziębieniem.

Infekcja przeziębieniowa

Przeziębienie to infekcja górnych dróg oddechowych, która przebiega zwykle dość łagodnie. Choroba wywołana jest najczęściej przez rhinowirusy, które są dość łatwo przenoszone na osoby z otoczenia (drogą kropelkową – przez kichanie czy pokasływanie). Zaczyna się od niewielkiego nieżytu nosa i trwa przez kilka dni. Dodatkowo może pojawić się kaszel, nasilający się po położeniu do łóżka i nad ranem (prowokuje do niego spływająca do gardła wydzielina).

Dziecko w trakcie przeziębienia, nawet pomimo zatkanego nosa jest raczej aktywne – bawi się i uczestniczy w swoich codziennych aktywnościach. Temperatura jest umiarkowanie podwyższona, nie budzi niepokoju i najczęściej nie wymaga podawania leków. Obserwuje się tzw. stan podgorączkowy (37-37,5°C).

Przeziębienie jest łagodną chorobą, która sama się ogranicza. W trakcie takiej infekcji należy zadbać o nawodnienie dziecka i oczyszczanie nosa. Należy też pamiętać o higienie, aby ograniczyć ilość wirusa w otoczeniu. Powietrze w otoczeniu dziecka powinno być czyste (bez smogu, dymu tytoniowego), chłodne i lekko nawilżone, aby drogi oddechowe malucha lepiej funkcjonowały. Już po kilku dniach będzie można zaobserwować poprawę.

Grypa

Inaczej sprawa wygląda w przypadku grypy. To zupełnie inna jednostka chorobowa. Zaczyna się gwałtownie, dziecko wysoko gorączkuje – nawet do 40-41°C. Taki stan może utrzymywać się przez wiele dni. Pojawiają się bóle mięśni, stawów, gorszy apetyt, ból głowy i kaszel – suchy i silny, napadowy. O ile w przeziębieniu na pierwszy plan wysuwa się nieżyt nosa, w grypie widzimy ewidentnie złe samopoczucie dziecka, a przy tym obecny jest męczący kaszel.

Osłabienie występuje w początkowej, ostrej fazie choroby, ale może trwać nawet 2-3 tygodnie. W przebiegu grypy dochodzić może do powikłań: zapalenia uszu, zapalenia płuc, niewydolności krążenia.

Nie będziesz mieć wątpliwości, że należy się udać do lekarza, kiedy Twoje dziecko dopadnie grypa. To sytuacja odwrotna do przeziębienia, kiedy dziecko w miarę dobrze się czuje, jest aktywne, a objawy z dnia na dzień są mniej wyraźne. Stan twojego dziecka w trakcie infekcji wirusem grypy będzie Cię niepokoił. Warto wówczas skonsultować się z lekarzem.

W sytuacji ciężkiego przebiegu choroby, lekarz może zdecydować o podaniu leku przeciwwirusowego. Dodatkowo konieczne będzie leczenie objawowe. Leki przeciwgorączkowe będą niezbędne, bo w przypadku grypy temperatura może być naprawdę wysoka i utrzymywać się przez wiele dni. Pamiętaj o odpowiednim dawkowaniu paracetamolu i ibuprofenu. Zawsze dawkujemy w przeliczeniu na kilogram masy ciała.

Jeśli pojawią się powikłania grypy np. w postaci zapalenia uszu, warto pamiętać o dodatkowym działaniu przeciwzapalnym ibuprofenu. Najprawdopodobniej lekarz zaleci jego stosowanie w początkowej fazie infekcji ucha środkowego.

Dodatkowo pamiętaj o nawadnianiu i pozwól dziecku odpoczywać. Polegiwanie na kanapie lub w łóżku jest wskazane,więcej czytania i odpoczynku niż aktywności, na które zresztą większość dzieci nie będzie miała siły.

Jak widać przebieg grypy jest zdecydowanie cięższy, może być obarczony powikłaniami, a po dziecku widać, że bardzo źle się czuje. Przeziębione dziecko zwykle nie jest za bardzo przejęte swoją chorobą. Przed grypą można się uchronić dzięki szczepieniom (są rekomendowane po 6.miesiącu życia). W obu jednostkach chorobowych podstawowe zasady higieny zmniejszą nieco ryzyko zachorowania.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016.
  2. antybiotyki.edu.pl
  3. szczepienia.info

Jak przetrwać trzydniówkę?


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Kiedy u dziecka pojawia się gorączka, zwłaszcza wysoka, ale poza tym nie specjalnie widać po nim jakiejkolwiek choroby, zaczynamy zastanawiać się, co się dzieje. Rumień nagły, czyli trzydniówka, to jeden z możliwych scenariuszy.

Co powoduje chorobę i jakie są jej objawy?

Gorączka trzydniowa to dosyć częsta choroba zakaźna wieku dziecięcego wywołana przez wirusy herpes HHV6 i HHV7. U starszych dzieci i osób dorosłych zachorowanie się nie zdarza. Większość dzieci zachoruje do drugich urodzin.

Gorączka to pierwszy i często jedyny objaw choroby, który rodzic zauważa. Rzadziej towarzyszy jej katar lub biegunka o niewielkim nasileniu. Często gorączka jest wysoka, sięga do 40°C, przez co dziecko źle się czuje i jest marudne.

Małe dziecko z tak wysoką gorączką warto skonsultować z lekarzem, który najpewniej w badaniu lekarskim nie zauważy dodatkowych odchyleń. Może jednak zadecydować o zleceniu badania ogólnego moczu lub badania CRP z krwi, czyli białka ostrej fazy, które świadczy o stanie zapalnym w organizmie. W przypadku choroby trzydniowej będzie ono miernie podwyższone, a w badaniu moczu nie będzie odchyleń od normy.

Tak długo utrzymująca się gorączka u dziecka, bez dodatkowych innych objawów, wymaga od rodzica sporo cierpliwości.

W 3. – 4. dniu choroby (niekiedy dopiero w 5. – 6.) dochodzi do spadku gorączki i pojawia się na ciele wysypka. Można ją zauważyć na tułowiu, na karku i za uszami. Wysypka nas cieszy, bo oznacza, że choroba właśnie się kończy i gorączka już nie powróci. Zmiany skórne nie swędzą, ale mogą ulegać nasileniu w ciągu kilku do kilkunastu godzin i dopiero później ustępować. Nie ma konieczności stosowania żadnych dodatkowych maści czy kremów. Skóra powinna być sucha i czysta.

Walka z gorączką, czyli jak przetrwać trzydniówkę?

Jak sobie radzić z wysoką gorączką, utrzymującą się tak długo? Przede wszystkim możemy podawać leki przeciwgorączkowe. Jak zawsze kierujemy się zasadą dawkowania dla dzieci, która mówi o tym, aby leki podawać w przeliczeniu na masę ciała. W trzydniówce gorączka może być wysoka, warto skonsultować ją z lekarzem. W trakcie wizyty istnieje możliwość zważenia dziecka, dzięki czemu lekarz będzie mógł obliczyć odpowiednią dawkę leku.

Można podawać dziecku zarówno paracetamol, jak i ibuprofen, a także podawać oba leki naprzemiennie. W trakcie infekcji gorączka będzie powracać. Paracetamol można podawać co 4 godziny, a ibuprofen co 6 godzin, ze względu na jego dłuższe działanie. W czasie stosowania leków rodzic powinien pamiętać o odpowiednim nawadnianiu dziecka. W trakcie gorączki zwiększa się zapotrzebowanie na płyny.

W przypadku małych dzieci warto podawać nieco częściej mleko mamy. Jeśli dziecko jest karmione mieszanką modyfikowaną, dodatkowo można jeszcze podawać wodę.

U niektórych dzieci w przebiegu gorączki mogą pojawić się drgawki. Przeczytasz o nich w oddzielnym artykule.

Kontrola ciepłoty ciała, podawanie leków przeciwgorączkowych, nawadnianie dziecka i cierpliwe oczekiwanie na pojawienie się wysypki to nasze podstawowe postępowanie w tej chorobie. Ustępuje ona bez śladu i nie daje dodatkowych powikłań.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016.
  2. antybiotyki.edu.pl
  3. Pediatria II Marek Kulus, Ryszard Grenda, Wanda Kawalec PZWL 2018

Gdy boli uszko, to może być ostre zapalenie ucha środkowego


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/9_Zapalenie-ucha-srodkowego.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/9_Zapalenie-ucha-srodkowego.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/9_Zapalenie-ucha-srodkowego.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/9_Zapalenie-ucha-srodkowego.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Ostre zapalenie ucha środkowego to częsta dolegliwość wieku dziecięcego. Dotyczy zwykle dzieci między 6 a 12 miesiącem życia. Większość zachorowań pojawi się do czwartych urodzin.

Gdy dziecko łapie się za uszko i ma gorączkę

Zachorowaniom sprzyja odmienna budowa anatomiczna dzieci. Trąbka słuchowa takiego malucha ustawiona jest pod mniejszym nachyleniem niż u dorosłych i jest krótsza. Sprzyja to infekcjom.

Dolegliwości bólowe i gorączkowe, które nagle pojawiają się u dziecka mogą być jednym z objawów ostrego zapalenia ucha środkowego. Małe dzieci będą bardziej niespokojne, mogą przerywać karmienie, odrywać się nerwowo od piersi lub butelki i łapać się za ucho. Starsze dziecko pokaże dokładniej, gdzie odczuwa ból.

Bardzo często zapaleniu ucha środkowego towarzyszy katar. Wirusy obecne w drogach oddechowych, a także obrzęk i wydzielina w nosie ułatwiają szerzenie się infekcji do ucha, a także przedostawanie się do niego bakterii. To wszystko wpływa na rozwój infekcji w samym uchu.

Jakie bakterie wywołują zapalenie ucha?

Pneumokoki, bakteria Haemophilus influenzae lub Moraxella catarrhalis to najczęstsze patogeny stwierdzane w zapaleniu ucha. Pneumokoki dają stosunkowo najcięższy przebieg choroby, ale szczęśliwie znajdują się już w kalendarzu szczepień. Podobnie jak Haemophilus.

Sama bakteria to jedno, ale jest jeszcze kilka dodatkowych czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na ostre zapalenie ucha środkowego. Częściej chorują dzieci, które chodzą do żłobka lub przedszkola albo te, które posiadają starsze rodzeństwo.

Ekspozycja na dym tytoniowy również sprzyja infekcjom ucha, a karmienie piersią przed nimi chroni.

Kiedy rozpoznajemy zapalenie ucha?

Wspomniane objawy to nie wszystko. Jeśli dziecko ma katar, gorączkę, jest niespokojne albo z ucha wycieka jakaś wydzielina, warto udać się do lekarza. Zbada on dziecko w całości, z uwzględnieniem uszu (służy do tego otoskop, a samo badanie jest szybkie i niebolesne). Zapalenie ucha środkowego rozpoznawane jest przez lekarza, więc bez wizyty i badania otoskopem się nie obejdzie.

Jest rozpoznanie. I co teraz?

Ból i gorączka (nie musi być wysoka) są często dominującymi objawami w zapaleniu ucha środkowego. Dlatego niezwykle ważne jest zadziałanie na te właśnie objawy. Ból ucha wynika z nasilonego stanu zapalnego, dlatego zaleca się podawanie leków przeciwzapalnych, które jednocześnie działają na ból i gorączkę. Do takich leków należy ibuprofen i jak zawsze u dzieci powinien być on podawany w przeliczeniu na masę ciała. Z tą różnicą, że w przypadku zapalenia ucha lekarz zaleci Ci najprawdopodobniej jego stałe podawanie 3xdziennie przez kolejne dwa dni. Po tym czasie konieczna jest kolejna wizyta w gabinecie.

Przy zapaleniu ucha nie zaleca się podawania paracetamolu. Pierwszym wyborem powinien być ibuprofen, ze względu na swoje działanie przeciwzapalne. W tym czasie oczywiście powinno się oczyszczać nos dziecka i skupić się na odpowiednim nawadnianiu.

Brak poprawy po wstępnym leczeniu przeciwzapalnym może nakazywać włączenie do leczenia antybiotyku.

Kiedy antybiotyk jest konieczny?

Są sytuacje, w których leczenie przeciwzapalne jest niewystarczające. Natychmiastowe zastosowanie antybiotyku w ostrym zapaleniu ucha środkowego jest zalecane u dzieci poniżej 6. miesiąca życia, u tych dzieci, które gorączkują powyżej 39°C, mają nasilony ból i wymioty. Dodatkowo antybiotyk należy podać dzieciom poniżej 2. roku życia, z wyciekiem z ucha lub u dzieci, które mają dodatkowe wady twarzoczaszki czy zaburzenia odporności. W pozostałych sytuacjach antybiotyku często udaje się uniknąć. Nawet przy leczeniu antybiotykiem, leczenie przeciwzapalne z użyciem ibuprofenu jest zwykle stosowane przez pierwsze 2-3 dni.

Leczenie przeciwzapalne i przeciwbólowe jest często podstawą leczenia zapalenia ucha środkowego u dziecka. W czasie infekcji obowiązuje obserwacja dziecka, standardowo jego nawadnianie a w razie wątpliwości kontakt z lekarzem i dodatkowo podanie antybiotyku.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016. antybiotyki.edu.pl
  2. antybiotyki.edu.pl