Dolegliwości bólowe, podwyższona ciepłota ciała, reakcja na szczepienie, na infekcję, a może na wyrzynające się zęby? W życiu małego dziecka znajdzie się kilka sytuacji, kiedy podanie leków może okazać się konieczne. Przyniesie ulgę, wspomoże proces leczenia, ale też pozwoli zmniejszyć lęk i ryzyko wystąpienia drgawek gorączkowych.
Leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych nie powinno się nadużywać, ale nie należy się ich również bać. Podajemy je wtedy, kiedy jest taka konieczność, gdy dziecko sygnalizuje dolegliwości bólowe albo gorączkuje powyżej 38°C.
Jakie leki przeciwgorączkowe powinny być w każdej domowej apteczce?
U dzieci najczęściej stosowanymi lekami przeciwbólowymi i zarazem przeciwgorączkowymi są: paracetamol i ibuprofen. Ibuprofen ma dodatkowe działanie przeciwzapalne, co w niektórych stanach chorobowych lub sytuacjach (np. przy zapaleniu ucha środkowego) jest bardzo istotne. Oba leki znajdują się na pierwszym szczeblu drabiny w terapii przeciwbólowej – stosujemy je jako pierwsze przy stłuczeniach, urazach, przy ząbkowaniu. Kiedy dodatkowo zależy nam na efekcie przeciwzapalnym to wybieramy ibuprofen.
Czy zawsze należy podać lek?
Leki podajemy tylko wtedy, kiedy są do tego wskazania. Jeśli dziecko odczuwa ból, który utrudnia mu funkcjonowanie, jest marudne, płaczliwe, niespokojne a niefarmakologiczne metody (przytulanie, pocieszanie, odwracanie uwagi) nie przynoszą efektu to nie zwlekaj z podaniem leku.
Z kolei w przypadku gorączki, która jest reakcją obronną organizmu możemy do pewnego momentu jedynie obserwować dziecko. Jeśli nasza pociecha w miarę dobrze się czuje, należy ciepłotę ciała kontrolować a dziecko nawadniać. W trakcie gorączki zwiększa się zapotrzebowanie na płyny. Jeśli karmisz piersią, częściej przystawiaj do niej malucha. Jeśli dziecko pije mleko z butelki może okazać się, że będzie go potrzebowało nieco więcej. Dodatkowo podawaj wodę.
W sytuacji, kiedy dziecko źle znosi nawet nieznacznie podwyższoną temperaturę albo z wywiadu wynika, że ma drgawki gorączkowe lub ciepłota ciała przekracza 38-38,5°C, należy podać lek przeciwgorączkowy.
Który lek na gorączkę wybrać?
Oba leki są dobrze przebadane i bezpieczne. Ibuprofen ma dodatkowe działanie przeciwzapalne, co może okazać się niezbędne w niektórych sytuacjach (powiadomi Cię o tym lekarz). Oba preparaty dostępne są w postaci zawiesiny lub czopków. Dzieciom do wieku wczesnoszkolnego nie podajemy tabletek. Czopków raczej nie stosujemy w okresie biegunki, bo istnieje ryzyko, że zostaną zbyt szybko wydalone.
Ile leku podać?
Dawkowanie powinno być przeliczone na aktualną masę ciała dziecka. Na rynku dostępne są leki od różnych producentów, z różnym stężeniem substancji czynnej (paracetamolu czy ibuprofenu). Ilość zawiesiny, którą należy podać dziecku może się więc różnić. W odpowiednim dawkowaniu pomocna będzie rozmowa z lekarzem – dobierze on dawkę do preparatu, który posiadasz w domu.
Paracetamol podawać można już od pierwszych dni życia dziecka (jeśli jest oczywiście ku temu wskazanie). Dawkujemy go w przeliczeniu na masę ciała dziecka -15mg/kg to dawka, która dobrze zadziała przeciwgorączkowo i przeciwbólowo. Ibuprofen może być stosowany od skończonego 3. miesiąca życia. Dla efektu terapeutycznego należy podać 10mg/kg masy ciała. Przy wyborze preparatu warto kierować się jego składem i zdecydować na taki, który nie zawiera cukru i barwników. Zmniejszy to między innymi ryzyko reakcji niepożądanych (np. skórnych) i będzie ogromnym ułatwieniem w przypadku konieczności podania leku w nocy (nie zwiększy ryzyka próchnicy zębów).
Jeśli dziecko posiada już zęby (choćby jeden ząbek) to brak cukru w leku jest tym bardziej istotny. W trakcie nocnej gorączki ciężko umyć zęby po podaniu leków, warto wtedy podać dziecku przynajmniej kilka łyków wody do popicia i przepłukania ust. Najbardziej niepożądanym cukrem w składzie leku przeciwgorączkowego jest sacharoza.
Jak długo może trwać gorączka u dziecka?
Jeśli gorączka wywołana jest szczepieniem, zwykle jest to jednorazowy wzrost ciepłoty ciała. W przypadku drobnych infekcji wirusowych, zwykle nie trwa dłużej, niż 3 dni. Jeśli dziecko jest małe albo gorączka się przedłuża, warto skonsultować się z lekarzem.
Leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych nie powinno się podawać bez wyraźnych wskazań do ich stosowania. Pamiętajmy jednocześnie o tym, że są one dobrze przebadane a odpowiednio dawkowane są bardzo skuteczne i bezpieczne.
Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska
- Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016. antybiotyki.edu.pl
