Ból z tyłu głowy – co może być przyczyną i jak sobie z nim radzić?


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2024/11/Bol_z_tylu_glowy.jpeg) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2024/11/Bol_z_tylu_glowy.jpeg) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2024/11/Bol_z_tylu_glowy.jpeg) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2024/11/Bol_z_tylu_glowy.jpeg) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133
młoda kobieta siedząca na kanapie, podtrzymująca głowę rękoma, twarz w grymasie bólu

Ból głowy to jedna z najczęstszych dolegliwości bólowych jakiej doświadczamy – szacuje się, że ponad 90% dorosłej populacji doznaje bólów głowy przynajmniej kilka razy w roku. Aktualna klasyfikacja wyróżnia ponad 280 różnych ich typów, nic więc dziwnego, że przyczyn bólu głowy może być bardzo wiele, a często pozostają również nieznane [1,2]. Umiejscowienie bólu głowy bywa pomocne w zdiagnozowaniu przyczyny jego występowania – o czym powinniśmy pomyśleć, gdy doświadczamy bólu z tyłu głowy?

Ból głowy – objaw choroby, czy choroba sama w sobie?

Bóle głowy dzielimy na pierwotne (samoistne) i wtórne. Bóle pierwotne nie mają znanej przyczyny organicznej, czyli innymi słowy – nie są symptomem innej choroby, są chorobą samą w sobie. Przykładem pierwotnego bólu głowy jest migrena. Samoistne bóle głowy występują znacznie częściej niż wtórne bóle głowy, których przyczyna jest znana, a ból głowy jest jednym z towarzyszących objawów istniejącego procesu chorobowego, np. urazu głowy lub szyi, zakażeniom, czy chorobom zatok przynosowych lub uszu [1,2].

Ból z tyłu głowy – co może być przyczyną?

Ból z tyłu głowy może sygnalizować zarówno ból głowy pierwotny, jak i wtórny.

Możliwe przyczyny bólu z tyłu głowy:

  • Napięciowy ból głowy – to najczęściej występujący pierwotny ból głowy, który opisywany jest przez pacjentów jako tępy (bez pulsowania), obustronny, uciskający. Natężenie bólu jest zazwyczaj łagodne do umiarkowanego, a sam ból może trwać od kilkudziesięciu minut do nawet kilku dni. Napięciowy ból głowy może być wywołany stresem, zmęczeniem, czy odwodnieniem. Bólu nie nasilają codzienne aktywności, a więc pacjenci mogą zazwyczaj wykonywać swoje obowiązki rodzinne lub zawodowe. Co ważne, bólowi nie towarzyszą nudności, ani wymioty [3].
  • Migrena – jest przewlekłym schorzeniem neurologicznym, charakteryzującym się występowaniem napadów silnego bólu głowy i towarzyszących mu objawów wegetatywnych, takich jak: nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło, dźwięki, czy zapachy. Ból migrenowy najczęściej ma charakter jednostronny, pulsujący, a jego natężenie mogą nasilać nawet zwykłe, codzienne aktywności jak wchodzenie po schodach, czy w ogóle poruszanie się. Napad migreny może trwać od 4 do 72 godzin, a jego znaczne natężenie sprawia, że pacjent musi ograniczyć do minimum swoje aktywności [4].
  • Szyjnopochodny ból głowy – to dolegliwości bólowe związane z przyczynami zlokalizowanymi w obrębie kręgosłupa szyjnego. Mogą nimi być zmiany zwyrodnieniowe kręgów szyjnych, a także przeciążenia szyi i tkanek miękkich w jej obrębie. Ból obejmuje zazwyczaj szyję, okolicę potyliczną, czyli tył głowy, a także kark oraz ramiona. Najczęściej ma charakter połowiczy oraz dość duże nasilenie, co może imitować napad migreny, jednak jest on niepulsujący [5].
  • Neuralgia potyliczna – to silny, palący/piekący, promieniujący do skóry głowy nerwoból, który dotyczy najczęściej jednej strony głowy i obejmuje tył głowy i górny kark. Jego przyczyną jest zazwyczaj przewlekłe napięcie mięśni karku, bądź uraz jego okolicy (także uraz nerwu potylicznego) [6].
  • Zła postawa – długotrwałe okresy złej postawy (np. pochylanie się nad smartfonem, nieergonomiczna praca na komputerze) mogą prowadzić do napięcia mięśni ramion, karku i szyi, co w konsekwencji może prowadzić do bólu tych okolic oraz do bólu głowy odczuwanego w potylicy. Ból jest najczęściej pulsujący, ale można go złagodzić korygując postawę.

Jak sobie radzić z bólem z tyłu głowy?

Zrozumienie potencjalnych przyczyn bólu z tyłu głowy i wdrożenie odpowiednich strategii leczenia może znacznie poprawić jakość życia i zmniejszyć dyskomfort. Postępowanie będzie się różniło w zależności od tego, jaka jest przyczyna bólu z tyłu głowy. Przykładowo – jeśli przyczyną jest zła postawa, jej korekta w większości przypadków pozwoli na zniesienie dolegliwości. Jeśli odczuwany ból jest bólem szyjnopochodnym – pomocna będzie fizykoterapia, a jeśli nasze dolegliwości bólowe mają charakter napięciowy – często wystarczy odpoczynek, odpowiednie nawodnienie, czy wdrożenie technik relaksacyjnych (joga, medytacja, masaż).

Ponadto w doraźnym leczeniu większości bólów głowy znajdują zastosowanie leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, np. ibuprofen [3]. Ibuprofen jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, skutecznym w leczeniu łagodnych i umiarkowanych bólów głowy, a także w migrenie. W przypadku leczenia napadów migreny rekomendowane są wysokie, jednorazowe dawki tego leku – np. 600 mg (taką dawkę ibuprofenu ma np. lek IBUM SUPERMAX) [7].

Ibuprofen występuje w sprzedaży w różnych postaciach farmaceutycznych. Ze względu na to, że w doraźnym leczeniu bólu głowy jednym z ważniejszych dla pacjenta aspektów jest czas działania leku, warto zwrócić uwagę na postać kapsułki miękkiej, w której ibuprofen zawarty jest w płynnej i gotowej do wchłaniania formie. Dzięki temu lek jest szybciej gotowy do działania – ponad dwa razy szybciej, niż gdy stosowany jest w postaci zwykłych tabletek [8]. Przykładem leku z ibuprofenem w postaci kapsułek miękkich jest IBUM EXPRESS FORTE.

O czym jeszcze należy pamiętać?

W przypadku każdego bólu głowy – nie tylko tego zlokalizowanego z tyłu głowy, powinniśmy pamiętać o przynajmniej kilku objawach alarmowych, które powinny nas skłonić do wizyty u lekarza. Jednym z nich będzie niedawny uraz głowy. Będą to ponadto wszystkie bóle głowy, którym towarzyszą:

  • wymioty, gorączka oraz sztywność karku,
  • niedowłady, zaburzenia czucia, zaburzenia równowagi,
  • zaburzenia świadomości.

Warto zwrócić uwagę również na to, czy obecny ból głowy różni się od tych, które najczęściej u nas występują. Jeśli odczuwany ból jest znacznie silniejszy niż zazwyczaj, jego intensywność nasila się, nie reaguje na leki przeciwbólowe, które zawsze przynosiły nam ulgę, warto skonsultować się z lekarzem.

Bibliografia:

  1. Prusiński A. Bóle głowy w praktyce podstawowej opieki zdrowotnej. Przew Lek 2004; 4: 20-29.
  2. Fliciński J, Żarowski M, Steinborn B. Nowa klasyfikacja Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy. Różnice i podobieństwa między ICHD-3 beta i ICHD-2. Neurologia Dziecięca, vol. 23/2014, nr 46.
  3. Siemiński M. Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol 11, no 6, 255-262.
  4. Domitrz I. Migrena. Biblioteka Lekarza Praktyka. Wyd. medical education, Warszawa 2018.
  5. Domitrz I. Rzadkie bóle głowy imitujące migrenę. Neurologia po Dyplomie, 2017/02.
  6. Neuralgia potyliczna – Rehmedis.pl (data dostępu 12.09.24)
  7. http://www.ptbg.pl/ptbg.php?opc=LC (data dostępu 12.09.24)
  8. Czas rozpadu kapsułki z ibuprofenem jest ponad dwa razy krótszy niż czas rozpadu tabletki z ibuprofenem. Bjarnason I, Sancak O, Crossley A, Penrose A, Lanas A: Differing disintegration and dissolution rates, pharmacokinetic profiles and gastrointestinal tolerability of over the counter ibuprofen formulations. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 2018; 70; pp.223-233.

 

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

IBUM SUPERMAX, 600 mg, kapsułki miękkie. Skład jakościowy i ilościowy: 1 kapsułka miękka zawiera 600 mg ibuprofenu (Ibuprofenum). Postać farmaceutyczna: kapsułka miękka. Wskazania do stosowania: Doraźnie, u dorosłych w ostrych, umiarkowanych bólach różnego pochodzenia, takich jak: bóle głowy (w tym także migreny); bóle zębów; bóle mięśniowe, stawowe i kostne (w tym także bóle pleców); bóle pourazowe, pooperacyjne, w tym związane z zabiegiem stomatologicznym; nerwobóle; bolesne miesiączkowanie. Objawowe leczenie bólu w chorobach stawów (np. reumatoidalne zapalenie stawów), zwyrodnieniowych chorobach stawów (np. choroba zwyrodnieniowa stawów) u osób dorosłych. Produkt leczniczy jest wskazany do stosowania jako kontynuacja leczenia u pacjentów zdiagnozowanych. Podmiot odpowiedzialny: „PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK” S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E.

IBUM EXPRESS FORTE, 400 mg, kapsułki miękkie. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 400 mg ibuprofenu (Ibuprofenum). Postać farmaceutyczna: kapsułka miękka. Wskazania do stosowania: Bóle różnego pochodzenia o nasileniu słabym do umiarkowanego: bóle głowy (w tym także migreny), bóle zębów, bóle mięśniowe, stawowe i kostne, bóle po urazach, nerwobóle, bóle towarzyszące przeziębieniu i grypie. Bolesne miesiączkowanie. Stany gorączkowe różnego pochodzenia (między innymi w przebiegu grypy, przeziębienia lub innych chorób zakaźnych). Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Większość infekcji wieku dziecięcego wywoływana jest przez wirusy. Dolegliwościom towarzyszy często gorączka. O tym jak dokonywać pomiaru ciepłoty ciała i od ilu stopni powinno się temperaturę obniżać, przeczytasz w osobnych artykułach. Jedną z chorób, na którą rodzice powinni być wyczuleni jest opryszczkowe zapalenie jamy ustnej.

Co jest przyczyną choroby?

Dość popularny wirus Herpes, a konkretnie Herpes simplex 1(HSV1). Człowiek zakaża się nim najczęściej w dzieciństwie, a następnie przechodzi on w stan uśpienia. Warto pamiętać, że wirus jest zakaźny dla otoczenia, więc w razie wystąpienia objawów choroby powinno się unikać skupisk ludzkich, małych dzieci, kobiet ciężarnych.

Jakie są objawy opryszczkowego zapalenia jamy ustnej?

Wspomniany wirus u osoby dorosłej powoduje wystąpienie dobrze znanej opryszczki czerwieni wargowej. U dzieci, zwłaszcza jeśli to pierwszy incydent, zakażenie może wyglądać inaczej. Zmiany u malucha często zajmują całą jamę ustną. Pojawiają się pęcherzyki na czerwieni wargowej, wokół niej, ale również na dziąsłach i śluzówce policzków. Następnie dochodzi do ich pęknięcia i mogą powstawać bardzo bolesne nadżerki. Dziecko gorączkuje, jest osłabione, odmawia jedzenia i picia. Taki stan może trwać nawet 2 tygodnie (w tym czasie wirus wydzielany jest do śliny – niekiedy dłużej). Może również dojść do powiększenia węzłów chłonnych.

Jak pomóc dziecku?

Przede wszystkim warto udać się do lekarza, który zbada dziecko i potwierdzi rozpoznanie. Jeśli trafisz tam na wczesnym etapie infekcji a dziecko będzie miało ciężki przebieg, możliwe jest podanie leku przeciwwirusowego (acyklowiru), który złagodzi objawy. Na rynku dostępny jest on również w postaci zawiesiny, co umożliwia podanie nawet najmniejszym dzieciom.

Przebieg infekcji u małego dziecka może być naprawdę ciężki a objawy bardzo dokuczliwe. Dlatego pamiętaj o tym, że ogromne znaczenie ma tutaj leczenie objawowe. Jeśli dziecko gorączkuje, podajemy leki (paracetamol lub ibuprofen). Mają one również działanie przeciwbólowe, co w przebiegu tej konkretnej infekcji ma ogromne znacznie. Ból, który dziecko odczuwa, uniemożliwia przyjmowanie płynów i pokarmów. To drugie w okresie choroby nie jest takie ważne, ale dobre nawodnienie jest priorytetem. Jeśli możesz, wybierz lek działający dłużej i dodatkowo o działaniu przeciwzapalnym (ibuprofen). Będzie potrzebny najprawdopodobniej w pierwszych dobach infekcji.

Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe powinno się stosować w przeliczeniu na masę ciała dziecka. Wtedy mamy pewność, że będą skuteczne. Dodatkowo pamiętaj o nawadnianiu i uzupełniaj płyny za pomocą wody. Soki owocowe mogą nasilać nieprzyjemne odczucia w jamie ustnej. Raczej nie podajemy ciepłych płynów – chłodniejsze będą przez dziecko lepiej tolerowane.

Dozwolone jest oczywiście kamienie piersią, a także podawanie pokarmów, na które dziecko ma ochotę – najczęściej będą to te, o gładkiej fakturze, zmiksowane i lekko schłodzone.

Wiele wirusowych infekcji wieku dziecięcego przebiega z gorączką, ale są też takie, gdzie na pierwszy plan wysuwają się dolegliwości bólowe. Należy do nich właśnie opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, w którym należy pamiętać o skutecznym łagodzeniu bólu.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Pediatria tom 1-2 Wanda Kawalec, Ryszard Grenda, Marek Kulus PZWL Warszawa 2018, wyd.2
  2. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016; antybiotyki.edu.pl

Bóle brzucha dziecka


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/15_Bole-brzucha-dziecka.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/15_Bole-brzucha-dziecka.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/15_Bole-brzucha-dziecka.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/15_Bole-brzucha-dziecka.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Bóle brzucha to dolegliwość, która może towarzyszyć dziecku właściwie od pierwszych miesięcy życia, poprzez okres poniemowlęcy, przedszkolny i szkolny. Sam ból niekoniecznie musi wynikać z dużych problemów zdrowotnych. Może mieć charakter czynnościowy, a wtedy jedynym naszym postępowaniem będzie łagodzenie dolegliwości.

Jaki ból brzuch powinien niepokoić i skłonić do wizyty u lekarza?

Są takie sytuacje, w których trzeba zachować szczególną czujność w przypadku bólu brzucha. Jest kilka tzw. objawów ostrzegających, które powinny zostać skonsultowane z lekarzem. Udaj się do lekarza, jeśli dziecko skarży się na ból brzucha po prawej stronie, a dodatkowo ból ten się nasila i utrudnia funkcjonowanie. Konsultacji wymagać będzie również taki ból, który budzi dziecko ze snu, prowokuje długotrwałe wymioty, albo towarzyszy mu biegunka z oddawaniem krwistych stolców.

Jeśli dziecko okresowo skarży się na bóle brzucha, a poza tym chudnie albo nie przybiera na wadze, wolniej rośnie, skarży się na bóle stawów, występują nawracające gorączki lub w rodzinie stwierdzone są choroby jelit, również skonsultuj się z lekarzem.

Niekiedy w przypadku bólu brzucha wymagane będzie wykonanie dodatkowych badań: np. badań stolca, moczu, podstawowych badań krwi, badania ultrasonograficznego (USG), w niektórych sytuacjach badania endoskopowego (gastroskopii lub kolonoskopii).

Przyczyny bólu brzucha u dziecka

Poza stanami nagłymi, wymagającymi naszej interwencji, zdarzają się również bardzo często sytuacje, w których nie udaje się ustalić przyczyny bólu brzucha.

Dodatkowo znane są również czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego, które występują zarówno u niemowląt, jak i u starszych dzieci. Zaliczamy do nich kolkę niemowlęcą, zespól jelita drażliwego, dyspepsję (dyskomfort i ból brzucha w nadbrzuszu) i zaparcia.

Jak sobie radzić z bólem brzucha?

W pierwszej kolejności powinniśmy przynajmniej postarać się ustalić przyczynę bólu brzucha. Niekiedy szukamy konkretnej jednostki chorobowej, a czasami postępujemy bardziej na zasadzie wykluczenia. Obserwacja rodzica jest tutaj bardzo ważna, bo pozwala lepiej ocenić zachowanie dziecka i określić występowanie dodatkowych objawów.

W niektórych sytuacjach (np. przy wspomnianych dolegliwościach bólowych czy uczuciu pełności w nadbrzuszu) zaleca się unikanie produktów spożywczych, które nasilają dolegliwości, wzdymających czy ciężkostrawnych. W przypadku kolki niemowlęcej największe znaczenie ma uspokojenie młodych rodziców i leczenie objawowe (masaże brzuszka, noszenie, kołysanie, ciepłe okłady a w sytuacjach szczególnych leki przeciwbólowe).

Z kolei w przypadku zaparcia stolca znaczenie ma nie tylko dieta bogata w warzywa, owoce, naturalne zboża czy nasiona, ale również odpowiednie nawadnianie, leki osmotyczne (pomagające usunąć zalegający w jelitach kał) oraz aktywność fizyczna.

Ból brzucha może również towarzyszyć infekcji wirusowej przewodu pokarmowego. W takiej sytuacji oprócz bólu brzucha pojawić się mogą wymioty, biegunka i gorączka. Taka infekcja najczęściej ustępuje po kilku dniach leczenia objawowego, na które składa się nawadnianie dziecka, podawanie probiotyków i leków przeciwbólowych. W trakcie biegunki unikamy czopków – podajemy preparat w zawiesinie. Istnieje zbyt duża szansa, że dziecko wydali czopek zanim będzie miał on szansę zadziałać.

 

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


 

  1. PEDIATRIA pod redakcją W. Kawalec, R. Grenda, M. Kulus wyd 2018 PZWL
  2. GASTROENTEROLOGIA DZIECIĘCA pod redakcją Piotra Albrechta wyd 2014 r. Czelej

 

Jak przetrwać trzydniówkę?


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Kiedy u dziecka pojawia się gorączka, zwłaszcza wysoka, ale poza tym nie specjalnie widać po nim jakiejkolwiek choroby, zaczynamy zastanawiać się, co się dzieje. Rumień nagły, czyli trzydniówka, to jeden z możliwych scenariuszy.

Co powoduje chorobę i jakie są jej objawy?

Gorączka trzydniowa to dosyć częsta choroba zakaźna wieku dziecięcego wywołana przez wirusy herpes HHV6 i HHV7. U starszych dzieci i osób dorosłych zachorowanie się nie zdarza. Większość dzieci zachoruje do drugich urodzin.

Gorączka to pierwszy i często jedyny objaw choroby, który rodzic zauważa. Rzadziej towarzyszy jej katar lub biegunka o niewielkim nasileniu. Często gorączka jest wysoka, sięga do 40°C, przez co dziecko źle się czuje i jest marudne.

Małe dziecko z tak wysoką gorączką warto skonsultować z lekarzem, który najpewniej w badaniu lekarskim nie zauważy dodatkowych odchyleń. Może jednak zadecydować o zleceniu badania ogólnego moczu lub badania CRP z krwi, czyli białka ostrej fazy, które świadczy o stanie zapalnym w organizmie. W przypadku choroby trzydniowej będzie ono miernie podwyższone, a w badaniu moczu nie będzie odchyleń od normy.

Tak długo utrzymująca się gorączka u dziecka, bez dodatkowych innych objawów, wymaga od rodzica sporo cierpliwości.

W 3. – 4. dniu choroby (niekiedy dopiero w 5. – 6.) dochodzi do spadku gorączki i pojawia się na ciele wysypka. Można ją zauważyć na tułowiu, na karku i za uszami. Wysypka nas cieszy, bo oznacza, że choroba właśnie się kończy i gorączka już nie powróci. Zmiany skórne nie swędzą, ale mogą ulegać nasileniu w ciągu kilku do kilkunastu godzin i dopiero później ustępować. Nie ma konieczności stosowania żadnych dodatkowych maści czy kremów. Skóra powinna być sucha i czysta.

Walka z gorączką, czyli jak przetrwać trzydniówkę?

Jak sobie radzić z wysoką gorączką, utrzymującą się tak długo? Przede wszystkim możemy podawać leki przeciwgorączkowe. Jak zawsze kierujemy się zasadą dawkowania dla dzieci, która mówi o tym, aby leki podawać w przeliczeniu na masę ciała. W trzydniówce gorączka może być wysoka, warto skonsultować ją z lekarzem. W trakcie wizyty istnieje możliwość zważenia dziecka, dzięki czemu lekarz będzie mógł obliczyć odpowiednią dawkę leku.

Można podawać dziecku zarówno paracetamol, jak i ibuprofen, a także podawać oba leki naprzemiennie. W trakcie infekcji gorączka będzie powracać. Paracetamol można podawać co 4 godziny, a ibuprofen co 6 godzin, ze względu na jego dłuższe działanie. W czasie stosowania leków rodzic powinien pamiętać o odpowiednim nawadnianiu dziecka. W trakcie gorączki zwiększa się zapotrzebowanie na płyny.

W przypadku małych dzieci warto podawać nieco częściej mleko mamy. Jeśli dziecko jest karmione mieszanką modyfikowaną, dodatkowo można jeszcze podawać wodę.

U niektórych dzieci w przebiegu gorączki mogą pojawić się drgawki. Przeczytasz o nich w oddzielnym artykule.

Kontrola ciepłoty ciała, podawanie leków przeciwgorączkowych, nawadnianie dziecka i cierpliwe oczekiwanie na pojawienie się wysypki to nasze podstawowe postępowanie w tej chorobie. Ustępuje ona bez śladu i nie daje dodatkowych powikłań.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016.
  2. antybiotyki.edu.pl
  3. Pediatria II Marek Kulus, Ryszard Grenda, Wanda Kawalec PZWL 2018

Gdy boli uszko, to może być ostre zapalenie ucha środkowego


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/9_Zapalenie-ucha-srodkowego.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/9_Zapalenie-ucha-srodkowego.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/9_Zapalenie-ucha-srodkowego.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/9_Zapalenie-ucha-srodkowego.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Ostre zapalenie ucha środkowego to częsta dolegliwość wieku dziecięcego. Dotyczy zwykle dzieci między 6 a 12 miesiącem życia. Większość zachorowań pojawi się do czwartych urodzin.

Gdy dziecko łapie się za uszko i ma gorączkę

Zachorowaniom sprzyja odmienna budowa anatomiczna dzieci. Trąbka słuchowa takiego malucha ustawiona jest pod mniejszym nachyleniem niż u dorosłych i jest krótsza. Sprzyja to infekcjom.

Dolegliwości bólowe i gorączkowe, które nagle pojawiają się u dziecka mogą być jednym z objawów ostrego zapalenia ucha środkowego. Małe dzieci będą bardziej niespokojne, mogą przerywać karmienie, odrywać się nerwowo od piersi lub butelki i łapać się za ucho. Starsze dziecko pokaże dokładniej, gdzie odczuwa ból.

Bardzo często zapaleniu ucha środkowego towarzyszy katar. Wirusy obecne w drogach oddechowych, a także obrzęk i wydzielina w nosie ułatwiają szerzenie się infekcji do ucha, a także przedostawanie się do niego bakterii. To wszystko wpływa na rozwój infekcji w samym uchu.

Jakie bakterie wywołują zapalenie ucha?

Pneumokoki, bakteria Haemophilus influenzae lub Moraxella catarrhalis to najczęstsze patogeny stwierdzane w zapaleniu ucha. Pneumokoki dają stosunkowo najcięższy przebieg choroby, ale szczęśliwie znajdują się już w kalendarzu szczepień. Podobnie jak Haemophilus.

Sama bakteria to jedno, ale jest jeszcze kilka dodatkowych czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na ostre zapalenie ucha środkowego. Częściej chorują dzieci, które chodzą do żłobka lub przedszkola albo te, które posiadają starsze rodzeństwo.

Ekspozycja na dym tytoniowy również sprzyja infekcjom ucha, a karmienie piersią przed nimi chroni.

Kiedy rozpoznajemy zapalenie ucha?

Wspomniane objawy to nie wszystko. Jeśli dziecko ma katar, gorączkę, jest niespokojne albo z ucha wycieka jakaś wydzielina, warto udać się do lekarza. Zbada on dziecko w całości, z uwzględnieniem uszu (służy do tego otoskop, a samo badanie jest szybkie i niebolesne). Zapalenie ucha środkowego rozpoznawane jest przez lekarza, więc bez wizyty i badania otoskopem się nie obejdzie.

Jest rozpoznanie. I co teraz?

Ból i gorączka (nie musi być wysoka) są często dominującymi objawami w zapaleniu ucha środkowego. Dlatego niezwykle ważne jest zadziałanie na te właśnie objawy. Ból ucha wynika z nasilonego stanu zapalnego, dlatego zaleca się podawanie leków przeciwzapalnych, które jednocześnie działają na ból i gorączkę. Do takich leków należy ibuprofen i jak zawsze u dzieci powinien być on podawany w przeliczeniu na masę ciała. Z tą różnicą, że w przypadku zapalenia ucha lekarz zaleci Ci najprawdopodobniej jego stałe podawanie 3xdziennie przez kolejne dwa dni. Po tym czasie konieczna jest kolejna wizyta w gabinecie.

Przy zapaleniu ucha nie zaleca się podawania paracetamolu. Pierwszym wyborem powinien być ibuprofen, ze względu na swoje działanie przeciwzapalne. W tym czasie oczywiście powinno się oczyszczać nos dziecka i skupić się na odpowiednim nawadnianiu.

Brak poprawy po wstępnym leczeniu przeciwzapalnym może nakazywać włączenie do leczenia antybiotyku.

Kiedy antybiotyk jest konieczny?

Są sytuacje, w których leczenie przeciwzapalne jest niewystarczające. Natychmiastowe zastosowanie antybiotyku w ostrym zapaleniu ucha środkowego jest zalecane u dzieci poniżej 6. miesiąca życia, u tych dzieci, które gorączkują powyżej 39°C, mają nasilony ból i wymioty. Dodatkowo antybiotyk należy podać dzieciom poniżej 2. roku życia, z wyciekiem z ucha lub u dzieci, które mają dodatkowe wady twarzoczaszki czy zaburzenia odporności. W pozostałych sytuacjach antybiotyku często udaje się uniknąć. Nawet przy leczeniu antybiotykiem, leczenie przeciwzapalne z użyciem ibuprofenu jest zwykle stosowane przez pierwsze 2-3 dni.

Leczenie przeciwzapalne i przeciwbólowe jest często podstawą leczenia zapalenia ucha środkowego u dziecka. W czasie infekcji obowiązuje obserwacja dziecka, standardowo jego nawadnianie a w razie wątpliwości kontakt z lekarzem i dodatkowo podanie antybiotyku.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016. antybiotyki.edu.pl
  2. antybiotyki.edu.pl

Biegunka i bóle brzucha u niemowląt


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/6_Biegunka-i-bole-brzucha.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/6_Biegunka-i-bole-brzucha.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/6_Biegunka-i-bole-brzucha.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/6_Biegunka-i-bole-brzucha.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Infekcje przewodu pokarmowego to jedne z najczęstszych dolegliwości wieku dziecięcego. Jakie mogą być ich objawy i jak sobie z nimi radzić?

Najczęstszą przyczyną są wirusy

Infekcje przewodu pokarmowego u dzieci najczęściej wywołane są przez wirusy. Najbardziej popularne i znane są rotawirusy. Oprócz nich wymienić można jeszcze sporo sprawców dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: adenowirusy, norowirusy, wirus Norwalk i inne. Zdecydowanie rzadziej przyczyną biegunki u dziecka są bakterie.

Objawy biegunki są bardzo łatwe do zaobserwowania

Większość tych infekcji wygląda podobnie: dziecko oddaje stolce częściej, o luźnej konsystencji, mogą zawierać śluz, krew (ta ostatnia zawsze powinna być powodem konsultacji z lekarzem). Dodatkowo mogą pojawić się wymioty i bóle brzucha. Te objawy związane są z działaniem samego drobnoustroju i będą zmniejszać się w czasie, powoli ustępować. Ale już w tym pierwszym okresie infekcji bardzo ważne jest, aby pamiętać przede wszystkim o nawodnieniu dziecka. To podstawowe postępowanie w okresie biegunki i wymiotów.

Najgroźniejsze jest odwodnienie. Co robić, żeby uniknąć odwodnienia?

Odwodnienie jest głównym powikłaniem infekcji przewodu pokarmowego. W pierwszej fazie infekcji mogą się zdarzyć uporczywe wymioty. Biegunka dołącza się później i trwa kilka dni po zakończeniu wymiotów. W trakcie wymiotów nawodnienie jest trudniejsze. Warto podawać wtedy schłodzone płyny, najlepiej wodę. Można wrzucić do szklanki kostki lodu i podawać powoli, łyżeczka po łyżeczce, łyczek po łyczku. Cieplejsze i letnie płyny nasilają odruch wymiotny, a chłodniejsze go hamują i ułatwiają nawodnienie.

Na dalszym etapie, kiedy pojawia się biegunka – razem z wodą, dziecko traci również elektrolity. Wtedy warto sięgnąć po doustne płyny nawadniające, które są w stanie uzupełnić te braki. Dostępne są właściwie w każdej aptece, są słone i niezbyt smaczne i często dzieci mają problem z ich akceptacją. Na rynku dostępnych jest kilka różnych preparatów – w tym również smakowe – często bardziej akceptowane przez dzieci.

Bardzo rzadko u dzieci istnieje konieczność podawania antybiotyków z powodu infekcji przewodu pokarmowego. To raczej wyjątkowe sytuacje.

Bólom brzucha towarzyszy często wysoka gorączka u dziecka

Niestety każdej infekcji przewodu pokarmowego mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe i gorączka. Dlatego jedyne leki, które oprócz leczenia objawowego (nawadniania) mogą okazać się niezbędne to leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. W trakcie ich podawania zadbaj o odpowiednią podaż płynów. To bardzo ważne. A leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe zawsze podawaj w przeliczeniu na masę ciała dziecka. Do wyboru masz ibuprofen lub paracetamol.

W trakcie infekcji układu pokarmowego dziecko może mieć gorszy apetyt. To naturalne, że przy towarzyszących wymiotach i biegunce maluch nie będzie miał ochoty na posiłki. Jeśli nie chce, nie musi jeść, ale musi pić. W miarę upływu czasu apetyt zacznie powracać. Unikaj jednak soków owocowych, które mogą nasilać biegunkę oraz ciężkostrawnych produktów, które mogą zwiększać dolegliwości bólowe.

Kiedy się niepokoić?

W trakcie każdej infekcji przewodu pokarmowego musisz dbać o nawadnianie dziecka. Jeśli nie podoba Ci się jego zachowanie – dużo śpi, odmawia przyjmowania płynów, nie oddaje moczu to znak, że należy pilnie udać się do lekarza. U dzieci bardzo łatwo o odwodnienie, zwłaszcza jeśli dodatkowo infekcji towarzyszy gorączka.

Każda infekcja kiedyś się kończy. Ostra biegunka może trwać nawet 10-14 dni, ale wymioty i gorączka najczęściej towarzyszą jej w pierwszych dniach. Później stan dziecka stopniowo się poprawia. W trakcie biegunki dziecka szczególnie pamiętaj o higienie rąk wśród domowników.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Pediatria tom 1-2 Wanda Kawalec, Ryszard Grenda, Marek Kulus PZWL Warszawa 2018, wyd.2
  2. Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży H. Szajewska, A.Horvath, wyd 2017