Infekcje przewodu pokarmowego to jedne z najczęstszych dolegliwości wieku dziecięcego. Jakie mogą być ich objawy i jak sobie z nimi radzić?
Najczęstszą przyczyną są wirusy
Infekcje przewodu pokarmowego u dzieci najczęściej wywołane są przez wirusy. Najbardziej popularne i znane są rotawirusy. Oprócz nich wymienić można jeszcze sporo sprawców dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: adenowirusy, norowirusy, wirus Norwalk i inne. Zdecydowanie rzadziej przyczyną biegunki u dziecka są bakterie.
Objawy biegunki są bardzo łatwe do zaobserwowania
Większość tych infekcji wygląda podobnie: dziecko oddaje stolce częściej, o luźnej konsystencji, mogą zawierać śluz, krew (ta ostatnia zawsze powinna być powodem konsultacji z lekarzem). Dodatkowo mogą pojawić się wymioty i bóle brzucha. Te objawy związane są z działaniem samego drobnoustroju i będą zmniejszać się w czasie, powoli ustępować. Ale już w tym pierwszym okresie infekcji bardzo ważne jest, aby pamiętać przede wszystkim o nawodnieniu dziecka. To podstawowe postępowanie w okresie biegunki i wymiotów.
Najgroźniejsze jest odwodnienie. Co robić, żeby uniknąć odwodnienia?
Odwodnienie jest głównym powikłaniem infekcji przewodu pokarmowego. W pierwszej fazie infekcji mogą się zdarzyć uporczywe wymioty. Biegunka dołącza się później i trwa kilka dni po zakończeniu wymiotów. W trakcie wymiotów nawodnienie jest trudniejsze. Warto podawać wtedy schłodzone płyny, najlepiej wodę. Można wrzucić do szklanki kostki lodu i podawać powoli, łyżeczka po łyżeczce, łyczek po łyczku. Cieplejsze i letnie płyny nasilają odruch wymiotny, a chłodniejsze go hamują i ułatwiają nawodnienie.
Na dalszym etapie, kiedy pojawia się biegunka – razem z wodą, dziecko traci również elektrolity. Wtedy warto sięgnąć po doustne płyny nawadniające, które są w stanie uzupełnić te braki. Dostępne są właściwie w każdej aptece, są słone i niezbyt smaczne i często dzieci mają problem z ich akceptacją. Na rynku dostępnych jest kilka różnych preparatów – w tym również smakowe – często bardziej akceptowane przez dzieci.
Bardzo rzadko u dzieci istnieje konieczność podawania antybiotyków z powodu infekcji przewodu pokarmowego. To raczej wyjątkowe sytuacje.
Bólom brzucha towarzyszy często wysoka gorączka u dziecka
Niestety każdej infekcji przewodu pokarmowego mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe i gorączka. Dlatego jedyne leki, które oprócz leczenia objawowego (nawadniania) mogą okazać się niezbędne to leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. W trakcie ich podawania zadbaj o odpowiednią podaż płynów. To bardzo ważne. A leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe zawsze podawaj w przeliczeniu na masę ciała dziecka. Do wyboru masz ibuprofen lub paracetamol.
W trakcie infekcji układu pokarmowego dziecko może mieć gorszy apetyt. To naturalne, że przy towarzyszących wymiotach i biegunce maluch nie będzie miał ochoty na posiłki. Jeśli nie chce, nie musi jeść, ale musi pić. W miarę upływu czasu apetyt zacznie powracać. Unikaj jednak soków owocowych, które mogą nasilać biegunkę oraz ciężkostrawnych produktów, które mogą zwiększać dolegliwości bólowe.
Kiedy się niepokoić?
W trakcie każdej infekcji przewodu pokarmowego musisz dbać o nawadnianie dziecka. Jeśli nie podoba Ci się jego zachowanie – dużo śpi, odmawia przyjmowania płynów, nie oddaje moczu to znak, że należy pilnie udać się do lekarza. U dzieci bardzo łatwo o odwodnienie, zwłaszcza jeśli dodatkowo infekcji towarzyszy gorączka.
Każda infekcja kiedyś się kończy. Ostra biegunka może trwać nawet 10-14 dni, ale wymioty i gorączka najczęściej towarzyszą jej w pierwszych dniach. Później stan dziecka stopniowo się poprawia. W trakcie biegunki dziecka szczególnie pamiętaj o higienie rąk wśród domowników.
Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska
- Pediatria tom 1-2 Wanda Kawalec, Ryszard Grenda, Marek Kulus PZWL Warszawa 2018, wyd.2
- Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży H. Szajewska, A.Horvath, wyd 2017
