Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/7_Opryszczkowe-zapalenie-jamy-ustnej.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Większość infekcji wieku dziecięcego wywoływana jest przez wirusy. Dolegliwościom towarzyszy często gorączka. O tym jak dokonywać pomiaru ciepłoty ciała i od ilu stopni powinno się temperaturę obniżać, przeczytasz w osobnych artykułach. Jedną z chorób, na którą rodzice powinni być wyczuleni jest opryszczkowe zapalenie jamy ustnej.

Co jest przyczyną choroby?

Dość popularny wirus Herpes, a konkretnie Herpes simplex 1(HSV1). Człowiek zakaża się nim najczęściej w dzieciństwie, a następnie przechodzi on w stan uśpienia. Warto pamiętać, że wirus jest zakaźny dla otoczenia, więc w razie wystąpienia objawów choroby powinno się unikać skupisk ludzkich, małych dzieci, kobiet ciężarnych.

Jakie są objawy opryszczkowego zapalenia jamy ustnej?

Wspomniany wirus u osoby dorosłej powoduje wystąpienie dobrze znanej opryszczki czerwieni wargowej. U dzieci, zwłaszcza jeśli to pierwszy incydent, zakażenie może wyglądać inaczej. Zmiany u malucha często zajmują całą jamę ustną. Pojawiają się pęcherzyki na czerwieni wargowej, wokół niej, ale również na dziąsłach i śluzówce policzków. Następnie dochodzi do ich pęknięcia i mogą powstawać bardzo bolesne nadżerki. Dziecko gorączkuje, jest osłabione, odmawia jedzenia i picia. Taki stan może trwać nawet 2 tygodnie (w tym czasie wirus wydzielany jest do śliny – niekiedy dłużej). Może również dojść do powiększenia węzłów chłonnych.

Jak pomóc dziecku?

Przede wszystkim warto udać się do lekarza, który zbada dziecko i potwierdzi rozpoznanie. Jeśli trafisz tam na wczesnym etapie infekcji a dziecko będzie miało ciężki przebieg, możliwe jest podanie leku przeciwwirusowego (acyklowiru), który złagodzi objawy. Na rynku dostępny jest on również w postaci zawiesiny, co umożliwia podanie nawet najmniejszym dzieciom.

Przebieg infekcji u małego dziecka może być naprawdę ciężki a objawy bardzo dokuczliwe. Dlatego pamiętaj o tym, że ogromne znaczenie ma tutaj leczenie objawowe. Jeśli dziecko gorączkuje, podajemy leki (paracetamol lub ibuprofen). Mają one również działanie przeciwbólowe, co w przebiegu tej konkretnej infekcji ma ogromne znacznie. Ból, który dziecko odczuwa, uniemożliwia przyjmowanie płynów i pokarmów. To drugie w okresie choroby nie jest takie ważne, ale dobre nawodnienie jest priorytetem. Jeśli możesz, wybierz lek działający dłużej i dodatkowo o działaniu przeciwzapalnym (ibuprofen). Będzie potrzebny najprawdopodobniej w pierwszych dobach infekcji.

Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe powinno się stosować w przeliczeniu na masę ciała dziecka. Wtedy mamy pewność, że będą skuteczne. Dodatkowo pamiętaj o nawadnianiu i uzupełniaj płyny za pomocą wody. Soki owocowe mogą nasilać nieprzyjemne odczucia w jamie ustnej. Raczej nie podajemy ciepłych płynów – chłodniejsze będą przez dziecko lepiej tolerowane.

Dozwolone jest oczywiście kamienie piersią, a także podawanie pokarmów, na które dziecko ma ochotę – najczęściej będą to te, o gładkiej fakturze, zmiksowane i lekko schłodzone.

Wiele wirusowych infekcji wieku dziecięcego przebiega z gorączką, ale są też takie, gdzie na pierwszy plan wysuwają się dolegliwości bólowe. Należy do nich właśnie opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, w którym należy pamiętać o skutecznym łagodzeniu bólu.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Pediatria tom 1-2 Wanda Kawalec, Ryszard Grenda, Marek Kulus PZWL Warszawa 2018, wyd.2
  2. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016; antybiotyki.edu.pl

COVID-19 u dzieci


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/13_Covid.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/13_Covid.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/13_Covid.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/13_Covid.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Wirus SARS-CoV-2 pojawił się w grudniu roku 2019 w odległym chińskim Wuhan. Dzisiaj stanowi naszą codzienność. Od wielu miesięcy uczymy się żyć w nowej rzeczywistości. 11 marca 2020 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła pandemię. Samego wirusa i wywoływaną przez niego chorobę (Covid-19) uznano za zagrożenie zdrowotne występujące na wszystkich kontynentach. Wspomniany wirus szczęśliwie oszczędza populację dziecięcą. Dzieci chorują, zakażają, ale zdecydowanie rzadziej umierają z powodu Covid-19. Wirus przenosi się droga kropelkową, dlatego tak łatwo się rozprzestrzenia.

Objawy zakażenia u dzieci

Sam Covid-19 daje mało charakterystyczne dolegliwości. Podobnie przebiega wiele infekcji wirusowych wieku dziecięcego. Gorączka na ogół ok. 38°C, kaszel, drapanie/ból gardła, zmęczenie, ból mięśni, ból głowy, rzadziej występuje katar i kichanie, wymioty czy biegunka. Dodatkowo wielu pacjentów dziecięcych przechodzi infekcję bezobjawowo lub skąpoobjawowo.

Cięższy przebieg choroby jest opisywany u dzieci z dodatkowymi obciążeniami. Wtedy mogą pojawić się zaburzenia oddychania.

Same objawy zakażenia SARS-CoV-2 są mało charakterystyczne u dzieci, ale zakażają się one głównie od osób dorosłych, dlatego jeśli osoba dorosła w rodzinie ma podobne objawy, czuje się źle, nagle straciła węch lub smak, można podejrzewać takie samo zakażenie u dziecka. Jeśli rodzic ma potwierdzone wymazem zakażenie, to u dziecka z objawami infekcji wirusowej sprawa wydaje się oczywista.

Leczenie

W chwili obecnej nie mamy dostępnego leczenia działającego bezpośrednio na przyczynę choroby, czyli wirusa SARS-CoV-2. Dlatego, podobnie jak w przypadku większości infekcji wirusowych, pozostaje nam leczenie objawowe choroby.

Oczywiście dziecko powinno być w stałym kontakcie z lekarzem, a w razie wystąpienia trudności z oddychaniem lub przedłużającej się gorączki może być konieczna hospitalizacja.

Co można zrobić w warunkach domowych?

Tak jak przy wszystkich infekcjach wirusowych warto zadbać o odpowiednie nawodnienie dziecka. Regularnie powinno się kontrolować ciepłotę ciała. W razie wystąpienia gorączki powyżej 38°C lub niższej, ale przy towarzyszącym ogólnym złym samopoczuciu można podać leki przeciwgorączkowe. W przebiegu Covid-19 można stosować zarówno paracetamol jak i ibuprofen. Jak zawsze obowiązuje dawkowanie leków w przeliczeniu na masę ciała.

Aby ograniczyć ilość wirusa w otoczeniu dziecka powinno się pamiętać o podstawowych zasadach higieny, częstym wietrzeniu pomieszczeń i odpoczynku małego pacjenta. Obowiązuje absolutny zakaz palenia przy dziecku. Regenerujący sen, zdrowa dieta i odpowiednie nawodnienie razem z czujną obserwacją pozwolą przejść przez ten trudny czas infekcji wirusowej.

O ile sam przebieg infekcji SARS-CoV-2 u dzieci wydaje się być umiarkowany i łagodny, przechorowanie Covid-19 może być również związane z powikłaniami np. ze strony układu krążenia. Dlatego obserwuj dziecko w trakcie infekcji a w razie wątpliwości skontaktuj się z lekarzem.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. SARS-CoV-2 infection in children. Haluk Çokuğraş and Pınar Önal
  2. Health Department-Reported Cases of Multisystem Inflammatory Syndrome in Children (MIS-C) in the United States cdc.gov
  3. Rola podstawowej opieki zdrowotnej w strategii walki z COVID-19 – aktualny stan prawny DR HAB. N. MED. AGNIESZKA MASTALERZ-MIGAS

Jak przetrwać trzydniówkę?


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/10_Jak-przetrwac-trzydniowke.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Kiedy u dziecka pojawia się gorączka, zwłaszcza wysoka, ale poza tym nie specjalnie widać po nim jakiejkolwiek choroby, zaczynamy zastanawiać się, co się dzieje. Rumień nagły, czyli trzydniówka, to jeden z możliwych scenariuszy.

Co powoduje chorobę i jakie są jej objawy?

Gorączka trzydniowa to dosyć częsta choroba zakaźna wieku dziecięcego wywołana przez wirusy herpes HHV6 i HHV7. U starszych dzieci i osób dorosłych zachorowanie się nie zdarza. Większość dzieci zachoruje do drugich urodzin.

Gorączka to pierwszy i często jedyny objaw choroby, który rodzic zauważa. Rzadziej towarzyszy jej katar lub biegunka o niewielkim nasileniu. Często gorączka jest wysoka, sięga do 40°C, przez co dziecko źle się czuje i jest marudne.

Małe dziecko z tak wysoką gorączką warto skonsultować z lekarzem, który najpewniej w badaniu lekarskim nie zauważy dodatkowych odchyleń. Może jednak zadecydować o zleceniu badania ogólnego moczu lub badania CRP z krwi, czyli białka ostrej fazy, które świadczy o stanie zapalnym w organizmie. W przypadku choroby trzydniowej będzie ono miernie podwyższone, a w badaniu moczu nie będzie odchyleń od normy.

Tak długo utrzymująca się gorączka u dziecka, bez dodatkowych innych objawów, wymaga od rodzica sporo cierpliwości.

W 3. – 4. dniu choroby (niekiedy dopiero w 5. – 6.) dochodzi do spadku gorączki i pojawia się na ciele wysypka. Można ją zauważyć na tułowiu, na karku i za uszami. Wysypka nas cieszy, bo oznacza, że choroba właśnie się kończy i gorączka już nie powróci. Zmiany skórne nie swędzą, ale mogą ulegać nasileniu w ciągu kilku do kilkunastu godzin i dopiero później ustępować. Nie ma konieczności stosowania żadnych dodatkowych maści czy kremów. Skóra powinna być sucha i czysta.

Walka z gorączką, czyli jak przetrwać trzydniówkę?

Jak sobie radzić z wysoką gorączką, utrzymującą się tak długo? Przede wszystkim możemy podawać leki przeciwgorączkowe. Jak zawsze kierujemy się zasadą dawkowania dla dzieci, która mówi o tym, aby leki podawać w przeliczeniu na masę ciała. W trzydniówce gorączka może być wysoka, warto skonsultować ją z lekarzem. W trakcie wizyty istnieje możliwość zważenia dziecka, dzięki czemu lekarz będzie mógł obliczyć odpowiednią dawkę leku.

Można podawać dziecku zarówno paracetamol, jak i ibuprofen, a także podawać oba leki naprzemiennie. W trakcie infekcji gorączka będzie powracać. Paracetamol można podawać co 4 godziny, a ibuprofen co 6 godzin, ze względu na jego dłuższe działanie. W czasie stosowania leków rodzic powinien pamiętać o odpowiednim nawadnianiu dziecka. W trakcie gorączki zwiększa się zapotrzebowanie na płyny.

W przypadku małych dzieci warto podawać nieco częściej mleko mamy. Jeśli dziecko jest karmione mieszanką modyfikowaną, dodatkowo można jeszcze podawać wodę.

U niektórych dzieci w przebiegu gorączki mogą pojawić się drgawki. Przeczytasz o nich w oddzielnym artykule.

Kontrola ciepłoty ciała, podawanie leków przeciwgorączkowych, nawadnianie dziecka i cierpliwe oczekiwanie na pojawienie się wysypki to nasze podstawowe postępowanie w tej chorobie. Ustępuje ona bez śladu i nie daje dodatkowych powikłań.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016.
  2. antybiotyki.edu.pl
  3. Pediatria II Marek Kulus, Ryszard Grenda, Wanda Kawalec PZWL 2018

Biegunka i bóle brzucha u niemowląt


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/6_Biegunka-i-bole-brzucha.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/6_Biegunka-i-bole-brzucha.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/6_Biegunka-i-bole-brzucha.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/6_Biegunka-i-bole-brzucha.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Infekcje przewodu pokarmowego to jedne z najczęstszych dolegliwości wieku dziecięcego. Jakie mogą być ich objawy i jak sobie z nimi radzić?

Najczęstszą przyczyną są wirusy

Infekcje przewodu pokarmowego u dzieci najczęściej wywołane są przez wirusy. Najbardziej popularne i znane są rotawirusy. Oprócz nich wymienić można jeszcze sporo sprawców dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: adenowirusy, norowirusy, wirus Norwalk i inne. Zdecydowanie rzadziej przyczyną biegunki u dziecka są bakterie.

Objawy biegunki są bardzo łatwe do zaobserwowania

Większość tych infekcji wygląda podobnie: dziecko oddaje stolce częściej, o luźnej konsystencji, mogą zawierać śluz, krew (ta ostatnia zawsze powinna być powodem konsultacji z lekarzem). Dodatkowo mogą pojawić się wymioty i bóle brzucha. Te objawy związane są z działaniem samego drobnoustroju i będą zmniejszać się w czasie, powoli ustępować. Ale już w tym pierwszym okresie infekcji bardzo ważne jest, aby pamiętać przede wszystkim o nawodnieniu dziecka. To podstawowe postępowanie w okresie biegunki i wymiotów.

Najgroźniejsze jest odwodnienie. Co robić, żeby uniknąć odwodnienia?

Odwodnienie jest głównym powikłaniem infekcji przewodu pokarmowego. W pierwszej fazie infekcji mogą się zdarzyć uporczywe wymioty. Biegunka dołącza się później i trwa kilka dni po zakończeniu wymiotów. W trakcie wymiotów nawodnienie jest trudniejsze. Warto podawać wtedy schłodzone płyny, najlepiej wodę. Można wrzucić do szklanki kostki lodu i podawać powoli, łyżeczka po łyżeczce, łyczek po łyczku. Cieplejsze i letnie płyny nasilają odruch wymiotny, a chłodniejsze go hamują i ułatwiają nawodnienie.

Na dalszym etapie, kiedy pojawia się biegunka – razem z wodą, dziecko traci również elektrolity. Wtedy warto sięgnąć po doustne płyny nawadniające, które są w stanie uzupełnić te braki. Dostępne są właściwie w każdej aptece, są słone i niezbyt smaczne i często dzieci mają problem z ich akceptacją. Na rynku dostępnych jest kilka różnych preparatów – w tym również smakowe – często bardziej akceptowane przez dzieci.

Bardzo rzadko u dzieci istnieje konieczność podawania antybiotyków z powodu infekcji przewodu pokarmowego. To raczej wyjątkowe sytuacje.

Bólom brzucha towarzyszy często wysoka gorączka u dziecka

Niestety każdej infekcji przewodu pokarmowego mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe i gorączka. Dlatego jedyne leki, które oprócz leczenia objawowego (nawadniania) mogą okazać się niezbędne to leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. W trakcie ich podawania zadbaj o odpowiednią podaż płynów. To bardzo ważne. A leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe zawsze podawaj w przeliczeniu na masę ciała dziecka. Do wyboru masz ibuprofen lub paracetamol.

W trakcie infekcji układu pokarmowego dziecko może mieć gorszy apetyt. To naturalne, że przy towarzyszących wymiotach i biegunce maluch nie będzie miał ochoty na posiłki. Jeśli nie chce, nie musi jeść, ale musi pić. W miarę upływu czasu apetyt zacznie powracać. Unikaj jednak soków owocowych, które mogą nasilać biegunkę oraz ciężkostrawnych produktów, które mogą zwiększać dolegliwości bólowe.

Kiedy się niepokoić?

W trakcie każdej infekcji przewodu pokarmowego musisz dbać o nawadnianie dziecka. Jeśli nie podoba Ci się jego zachowanie – dużo śpi, odmawia przyjmowania płynów, nie oddaje moczu to znak, że należy pilnie udać się do lekarza. U dzieci bardzo łatwo o odwodnienie, zwłaszcza jeśli dodatkowo infekcji towarzyszy gorączka.

Każda infekcja kiedyś się kończy. Ostra biegunka może trwać nawet 10-14 dni, ale wymioty i gorączka najczęściej towarzyszą jej w pierwszych dniach. Później stan dziecka stopniowo się poprawia. W trakcie biegunki dziecka szczególnie pamiętaj o higienie rąk wśród domowników.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Pediatria tom 1-2 Wanda Kawalec, Ryszard Grenda, Marek Kulus PZWL Warszawa 2018, wyd.2
  2. Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży H. Szajewska, A.Horvath, wyd 2017

Drgawki gorączkowe


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/5_Drgawki-goraczkowe.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/5_Drgawki-goraczkowe.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/5_Drgawki-goraczkowe.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-content/themes/jupiterx/lib/api/image/class-image-editor.php on line 74

Warning: is_file(): open_basedir restriction in effect. File(/wp-content/uploads/2020/12/5_Drgawki-goraczkowe.png) is not within the allowed path(s): (/home/ulgixstr/domains/ibum.pl:/tmp:/var/tmp:/home/ulgixstr/.tmp:/home/ulgixstr/.php:/usr/local/php:/opt/alt:/etc/pki) in /home/ulgixstr/domains/ibum.pl/public_html/wp-includes/class-wp-image-editor-imagick.php on line 133

Drgawki gorączkowe to jeden z najbardziej przerażających objawów wczesnego dzieciństwa. Całe szczęście to objaw, który przemija i nie pozostawia po sobie trwałych śladów.

Czym są drgawki gorączkowe?

Drgawki wynikają z nadmiernych wyładowań elektrycznych w ośrodkowym układzie nerwowym i występują u najmłodszych dzieci (między 6. miesiącem a 5. rokiem życia). Charakterystyczne jest to, że towarzyszy im gorączka, a jednocześnie nie ma zapalenia ośrodkowego układu nerwowego.

Drgawki gorączkowe dotyczą 2-5% dzieci do 5. roku życia, stąd duża szansa, że u Twojego dziecka nie wystąpią. Ale jest grupa pacjentów, która ma do nich predyspozycje rodzinne. Dlatego warto wiedzieć, jak takie drgawki przebiegają.

W praktyce wygląda to tak, że gorączkujące dziecko nagle traci przytomność („odlatuje”), następuje zwrot gałek ocznych ku górze (rodzice często to opisują jako „uciekające oczy”) i drżenie całego ciała.

Wygląda to przerażająco, ale trwa krócej niż 10 minut (najczęściej 2-4 minuty) i ustępuje bez następstw. To znaczy, że dziecko pomimo takich drgawek będzie się normalnie rozwijać. Nie zwiększa się też ryzyko padaczki. To przypadłość, która dotyka dzieci do 5. roku życia i po tym czasie ustępuje, kiedy układ nerwowy osiągnie zdolność do termoregulacji.

Drgawki gorączkowe mogą występować rodzinnie, więc jeśli pojawią się u Twojego dziecka, podpytaj o nie swoich rodziców. Może jako dziecko również miałaś/eś taki objaw?

Typowe, proste drgawki gorączkowe najczęściej występują w trakcie infekcji wirusowej, przebiegającej z podwyższoną ciepłotą ciała. Najczęściej w danej infekcji pojawiają się jeden raz (ale oczywiście istnieją wyjątki). Jeśli drgawki pojawiają się u dziecka zdrowego, bez infekcji, na pewno konieczna jest dalsza diagnostyka i opieka neurologa.

Co robić w razie napadu drgawek gorączkowych?

Po pierwsze i zdecydowanie najtrudniejsze – zachowaj spokój. Ułóż dziecko w bezpiecznej pozycji na boku. Upewnij się, że nie uderza o nic głową, że nie spadnie z wysokości (nie zostawiaj dziecka bez nadzoru). Warto skontrolować czas, żeby później powiadomić lekarza, ile trwały drgawki. Wezwij pomoc, a przy tym pamiętaj, aby nie wkładać dziecku nic do ust, nie podawać płynów itp.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Jeśli to pierwszy epizod drgawek gorączkowych u Twojego dziecka, konieczna będzie konsultacja z lekarzem. Dziecko, zwłaszcza poniżej 18. miesiąca życia, powinno być zbadane, aby wykluczyć ewentualne inne przyczyny drgawek. Jeśli przebieg drgawek gorączkowych był odmienny od typowego –  przedłużał się albo występował wielokrotnie w trakcie jednej infekcji lub dziecko prezentuje inne niepokojące objawy, prawdopodobnie będą konieczne dodatkowe badania. Lekarz w trakcie wizyty oceni również ryzyko nawrotu drgawek gorączkowych.

Jak zapobiegać drgawkom gorączkowym?

Na szczęście drgawki gorączkowe to przypadłość, która dotyczy niewielkiego odsetka dzieci do 5. roku życia. Jeśli w rodzinie dziecka (rodzice, dziadkowie) występowały drgawki gorączkowe w dzieciństwie, jest to pewien czynnik ryzyka nawrotu drgawek. Bardzo często jest to jednak tylko jeden epizod, który w przyszłości się nie powtórzy.

Przy powtarzających się epizodach drgawek gorączkowych otrzymasz od lekarza lek przeciwdrgawkowy i instrukcje jak postępować w razie ich ponownego pojawienia się.

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o tym, że nawet szybka reakcja na podwyższoną ciepłotę ciała (podanie leków przy temp <38°C) nie zmniejsza ryzyka wystąpienia drgawek. Niemniej lęk przed powtórnym epizodem drgawek jest u rodziców często bardzo duży. Jeśli dziecko jest w grupie ryzyka ponownego wystąpienia drgawek, warto mieć przygotowane leki przeciwgorączkowe. Najczęściej stosowanymi u dzieci lekami są ibuprofen oraz paracetamol w dawce przeliczonej na masę ciała. Dotyczy to również dokładniejszej obserwacji dziecka po niektórych szczepieniach i ewentualnego profilaktycznego podawania leków przed szczepieniem (o tym porozmawiaj z lekarzem). Warto pamiętać o prawidłowym dawkowaniu leków przeciwgorączkowych, bo bardzo często są stosowane w za małych dawkach w przeliczeniu na kilogram masy ciała dziecka.

Gorączka u dzieci predysponowanych może wiązać się z występowaniem drgawek gorączkowych. Warto wcześniej dowiedzieć się, jak wyglądają takie drgawki. W zdecydowanej większości przypadków, przy typowym przebiegu, ustępują one z wiekiem.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska


  1. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016 antybiotyki.edu.pl
  2. Mario Mastrangelo, Fabio Midulla, Corrado Moretti, Actual insights into the clinical management of febrile seizures. European Journal of Pediatrics, Vol. 173, 977–982
  3. Stany nagłe u dzieci. Red naukowa Jacek Kleszczyński PZWL, 2018r.