Tag: gorączka

Drgawki gorączkowe to jeden z najbardziej przerażających objawów wczesnego dzieciństwa. Całe szczęście to objaw, który przemija i nie pozostawia po sobie trwałych śladów.

Czym są drgawki gorączkowe?

Drgawki wynikają z nadmiernych wyładowań elektrycznych w ośrodkowym układzie nerwowym i występują u najmłodszych dzieci (między 6. miesiącem a 5. rokiem życia). Charakterystyczne jest to, że towarzyszy im gorączka, a jednocześnie nie ma zapalenia ośrodkowego układu nerwowego.

Drgawki gorączkowe dotyczą 2-5% dzieci do 5. roku życia, stąd duża szansa, że u Twojego dziecka nie wystąpią. Ale jest grupa pacjentów, która ma do nich predyspozycje rodzinne. Dlatego warto wiedzieć, jak takie drgawki przebiegają.

W praktyce wygląda to tak, że gorączkujące dziecko nagle traci przytomność („odlatuje”), następuje zwrot gałek ocznych ku górze (rodzice często to opisują jako „uciekające oczy”) i drżenie całego ciała.

Wygląda to przerażająco, ale trwa krócej niż 10 minut (najczęściej 2-4 minuty) i ustępuje bez następstw. To znaczy, że dziecko pomimo takich drgawek będzie się normalnie rozwijać. Nie zwiększa się też ryzyko padaczki. To przypadłość, która dotyka dzieci do 5. roku życia i po tym czasie ustępuje, kiedy układ nerwowy osiągnie zdolność do termoregulacji.

Drgawki gorączkowe mogą występować rodzinnie, więc jeśli pojawią się u Twojego dziecka, podpytaj o nie swoich rodziców. Może jako dziecko również miałaś/eś taki objaw?

Typowe, proste drgawki gorączkowe najczęściej występują w trakcie infekcji wirusowej, przebiegającej z podwyższoną ciepłotą ciała. Najczęściej w danej infekcji pojawiają się jeden raz (ale oczywiście istnieją wyjątki). Jeśli drgawki pojawiają się u dziecka zdrowego, bez infekcji, na pewno konieczna jest dalsza diagnostyka i opieka neurologa.

Co robić w razie napadu drgawek gorączkowych?

Po pierwsze i zdecydowanie najtrudniejsze – zachowaj spokój. Ułóż dziecko w bezpiecznej pozycji na boku. Upewnij się, że nie uderza o nic głową, że nie spadnie z wysokości (nie zostawiaj dziecka bez nadzoru). Warto skontrolować czas, żeby później powiadomić lekarza, ile trwały drgawki. Wezwij pomoc, a przy tym pamiętaj, aby nie wkładać dziecku nic do ust, nie podawać płynów itp.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Jeśli to pierwszy epizod drgawek gorączkowych u Twojego dziecka, konieczna będzie konsultacja z lekarzem. Dziecko, zwłaszcza poniżej 18. miesiąca życia, powinno być zbadane, aby wykluczyć ewentualne inne przyczyny drgawek. Jeśli przebieg drgawek gorączkowych był odmienny od typowego –  przedłużał się albo występował wielokrotnie w trakcie jednej infekcji lub dziecko prezentuje inne niepokojące objawy, prawdopodobnie będą konieczne dodatkowe badania. Lekarz w trakcie wizyty oceni również ryzyko nawrotu drgawek gorączkowych.

Jak zapobiegać drgawkom gorączkowym?

Na szczęście drgawki gorączkowe to przypadłość, która dotyczy niewielkiego odsetka dzieci do 5. roku życia. Jeśli w rodzinie dziecka (rodzice, dziadkowie) występowały drgawki gorączkowe w dzieciństwie, jest to pewien czynnik ryzyka nawrotu drgawek. Bardzo często jest to jednak tylko jeden epizod, który w przyszłości się nie powtórzy.

Przy powtarzających się epizodach drgawek gorączkowych otrzymasz od lekarza lek przeciwdrgawkowy i instrukcje jak postępować w razie ich ponownego pojawienia się.

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o tym, że nawet szybka reakcja na podwyższoną ciepłotę ciała (podanie leków przy temp <38°C) nie zmniejsza ryzyka wystąpienia drgawek. Niemniej lęk przed powtórnym epizodem drgawek jest u rodziców często bardzo duży. Jeśli dziecko jest w grupie ryzyka ponownego wystąpienia drgawek, warto mieć przygotowane leki przeciwgorączkowe. Najczęściej stosowanymi u dzieci lekami są ibuprofen oraz paracetamol w dawce przeliczonej na masę ciała. Dotyczy to również dokładniejszej obserwacji dziecka po niektórych szczepieniach i ewentualnego profilaktycznego podawania leków przed szczepieniem (o tym porozmawiaj z lekarzem). Warto pamiętać o prawidłowym dawkowaniu leków przeciwgorączkowych, bo bardzo często są stosowane w za małych dawkach w przeliczeniu na kilogram masy ciała dziecka.

Gorączka u dzieci predysponowanych może wiązać się z występowaniem drgawek gorączkowych. Warto wcześniej dowiedzieć się, jak wyglądają takie drgawki. W zdecydowanej większości przypadków, przy typowym przebiegu, ustępują one z wiekiem.

Autor: lek. Dagmara Chmurzyńska-Rutkowska

1. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016 antybiotyki.edu.pl
2. Mario Mastrangelo, Fabio Midulla, Corrado Moretti, Actual insights into the clinical management of febrile seizures. European Journal of Pediatrics, Vol. 173, 977–982
3. Stany nagłe u dzieci. Red naukowa Jacek Kleszczyński PZWL, 2018r.