Napięciowe bóle głowy – jak je rozpoznać i leczyć?

Napięciowe bóle głowy uważane są za najczęstszy rodzaj bólów głowy. Warto odnotować, że aktualna klasyfikacja bólów głowy wyróżnia ich ponad 280 [1,2]. Zgodnie z wynikami badania Global Burden of Disease uważa się, że napięciowy ból głowy jest również najbardziej rozpowszechnioną chorobą neurologiczną – cierpi na nią 1,5 miliarda dorosłej populacji na świecie [3]. Paradoksalnie może to działać na niekorzyść – powszechność napięciowego bólu głowy sprawia, że dolegliwość ta jest często bagatelizowana, a warto pamiętać, że może ona znacząco obniżać jakość życia.

Napięciowy ból głowy – czyli jaki?

Napięciowy ból głowy bywa charakteryzowany jako tępy (bez pulsowania), ściskający, opasujący – często porównywany do ciasnej opaski założonej wokół głowy. Ból jest obustronny, często rozpoczyna się z tyłu głowy, stopniowo obejmując również jej przednią część. Jego natężenie jest łagodne do umiarkowanego, jednak ból może trwać od kilkudziesięciu minut do nawet kilku dni, co znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjenta [4].

W odróżnieniu od migrenowego bólu głowy, w przypadku napięciowego bólu głowy – bólu nie nasilają rutynowo wykonywane czynności, ani nie towarzyszą mu najczęściej dodatkowe objawy takie jak nudności, wymioty, czy nadwrażliwość na bodźce. W przebiegu napięciowego bólu głowy nigdy nie występuje aura, czyli objawy neurologiczne (np. błyski świetlne, szumy, mroczki) poprzedzające atak migreny [3,4].

W zależności od częstości występowania napięciowego bólu głowy, wyróżnia się:

  • rzadki, epizodyczny napięciowy ból głowy (mniej niż 12 epizodów w roku),
  • częsty, epizodyczny napięciowy ból głowy (objawy przez 1-14 dni w miesiącu, przez ponad 3 miesiące),
  • przewlekły napięciowy ból głowy (objawy przez co najmniej 15 dni w miesiącu, przez ponad 3 miesiące) [3].

Diagnostyka napięciowego bólu głowy

Napięciowy ból głowy jest najczęściej diagnozowany na podstawie objawów odczuwanych przez pacjenta oraz obecności czynników zewnętrznych, które mogą sprowokować atak bólu. Są to najczęściej stres, odwodnienie, zaburzenie rytmu snu i czuwania, głód, czy nadmierny wysiłek fizyczny.

W badaniu przedmiotowym nie stwierdza się odchyleń, nie ma również konieczności wykonywania diagnostyki obrazowej, czy laboratoryjnej [3]. W każdym przypadku warto jednak pamiętać o tzw. czerwonych flagach u pacjenta z bólem głowy, które powinny być traktowane jako sygnał ostrzegawczy i skłaniać do pogłębienia diagnostyki. Do czerwonych flag w przypadku bólu głowy należą m.in.:

  • bóle głowy związane z gorączką, sztywnością karku, chorobą ogólnoustrojową,
  • nagły, gwałtowny ból głowy,
  • ból głowy związany z objawami neurologicznymi, np. niedowładami,
  • ból głowy związany z urazem głowy,
  • ból głowy różniący się od tych, które zazwyczaj u nas występują oraz niereagujące na leczenie, które zazwyczaj przynosiło ulgę [4].

Jak leczyć napięciowy ból głowy?

Mechanizm odpowiedzialny za powstawanie napięciowego bólu głowy nie został do tej pory jednoznacznie określony, co sprawia że leczenie przyczynowe nie jest możliwe. W objawowym leczeniu napięciowego bólu głowy wykorzystuje się zarówno metody farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne.

Leczenie farmakologiczne

W doraźnym leczeniu napięciowego bólu głowy zastosowanie mają przede wszystkim leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), np. ibuprofen, ketoprofen, czy naproksen [3]. Większość NLPZ, w tym ibuprofen, przeznaczona jest do leczenia bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego, a takie nasilenie bólu obserwujemy w przebiegu napięciowego bólu głowy. Ibuprofen jest lekiem dostępnym w wielu postaciach farmaceutycznych i dawkach. U osoby dorosłej – dawka jednorazowa wynosi od 200 mg do 400 mg i może być powtarzana w razie potrzeby co 4-6 godzin [5]. Spośród różnych postaci leku, warto postawić na kapsułkę miękką, w której ibuprofen zawarty jest w płynnej i gotowej do wchłaniania formie. Dzięki temu lek jest szybciej gotowy do działania – ponad dwa razy szybciej, niż gdy stosowany jest w postaci zwykłych tabletek [6]. Przykładami leków z ibuprofenem w postaci kapsułek miękkich jest IBUM SPRINT (200 mg ibuprofenu) oraz IBUM EXPRESS FORTE (400 mg ibuprofenu).

Jeśli napięciowy ból głowy występuje często (np. przewlekły napięciowy ból głowy), warto rozważyć leczenie profilaktyczne, aby uniknąć nadużywania leków przeciwbólowych. Leczenie profilaktyczne polega na codziennym przyjmowaniu leków z grup innych niż przeciwbólowe (np. leki przeciwdepresyjne), które mają za zadanie zmniejszyć częstotliwość występowania epizodów bólu [3]. Leczenie profilaktyczne powinno odbywać się pod kontrolą lekarza neurologa.

Metody niefarmakologiczne

Metody niefarmakologiczne mają duże znaczenie w leczeniu napięciowego bólu głowy ze względu na szereg czynników zewnętrznych, które mogą przyczynić się do wystąpienia tej postaci bólu głowy. Warto zastanowić się jaki czynnik najczęściej doprowadza do wystąpienia bólu głowy w naszym przypadku i spróbować go wyeliminować. Jeśli jest to stres – mogą to być techniki relaksacyjne, techniki radzenia sobie ze stresem, joga, czy medytacja. Ponadto należy zadbać o higienę snu, regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną (najlepiej na świeżym powietrzu) oraz właściwą dietę i spożywanie napojów, aby nie dopuścić do odwodnienia, czy napadów głodu [3,4].

Napięciowy ból głowy, choć tak powszechny, nie powinien być lekceważony, gdyż podobnie jak inne typy bólów głowy może znacznie obniżać jakość życia. Warto zwrócić się do lekarza szczególnie, gdy bóle głowy występują często, gdyż umożliwi to wdrożenie odpowiedniego leczenia i pozwoli uniknąć nadużywania leków przeciwbólowych.

Bibliografia:

  1. Prusiński A. Bóle głowy w praktyce podstawowej opieki zdrowotnej. Przew Lek 2004; 4: 20-29.
  2. Fliciński J, Żarowski M, Steinborn B. Nowa klasyfikacja Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy. Różnice i podobieństwa między ICHD-3 beta i ICHD-2. Neurologia Dziecięca, vol. 23/2014, nr 46.
  3. Siemiński M. Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol 11, no 6, 255-262.
  4. Steven D. Waldman: Medycyna bólu. Analiza przypadków klinicznych – ból głowy i twarzy. Redakcja wydania polskiego: Jerzy Wordliczek. Edra Urban & Partner, Wrocław 2023.
  5. CHPL IBUM SPRINT. CHPL IBUM EXPRESS FORTE.
  6. Czas rozpadu kapsułki z ibuprofenem jest ponad dwa razy krótszy niż czas rozpadu tabletki z ibuprofenem. Bjarnason I, Sancak O, Crossley A, Penrose A, Lanas A: Differing disintegration and dissolution rates, pharmacokinetic profiles and gastrointestinal tolerability of over the counter ibuprofen formulations. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 2018; 70; pp.223-233.

 

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

IBUM SPRINT, 200 mg, kapsułki miękkie. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 200 mg ibuprofenu (Ibuprofenum). Postać farmaceutyczna: kapsułka miękka. Wskazania do stosowania: Bóle różnego pochodzenia o nasileniu słabym do umiarkowanego: bóle głowy (w tym także migreny), bóle zębów, bóle mięśniowe, stawowe i kostne, bóle po urazach, nerwobóle, bóle towarzyszące przeziębieniu i grypie. Bolesne miesiączkowanie. Stany gorączkowe różnego pochodzenia (między innymi w przebiegu grypy, przeziębienia lub innych chorób zakaźnych). Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E.

IBUM EXPRESS FORTE, 400 mg, kapsułki miękkie. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 400 mg ibuprofenu (Ibuprofenum). Postać farmaceutyczna: kapsułka miękka. Wskazania do stosowania: Bóle różnego pochodzenia o nasileniu słabym do umiarkowanego: bóle głowy (w tym także migreny), bóle zębów, bóle mięśniowe, stawowe i kostne, bóle po urazach, nerwobóle, bóle towarzyszące przeziębieniu i grypie. Bolesne miesiączkowanie. Stany gorączkowe różnego pochodzenia (między innymi w przebiegu grypy, przeziębienia lub innych chorób zakaźnych). Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E.

Ból z tyłu głowy – co może być przyczyną i jak sobie z nim radzić?

Ból głowy to jedna z najczęstszych dolegliwości bólowych jakiej doświadczamy – szacuje się, że ponad 90% dorosłej populacji doznaje bólów głowy przynajmniej kilka razy w roku. Aktualna klasyfikacja wyróżnia ponad 280 różnych ich typów, nic więc dziwnego, że przyczyn bólu głowy może być bardzo wiele, a często pozostają również nieznane [1,2]. Umiejscowienie bólu głowy bywa pomocne w zdiagnozowaniu przyczyny jego występowania – o czym powinniśmy pomyśleć, gdy doświadczamy bólu z tyłu głowy?

Ból głowy – objaw choroby, czy choroba sama w sobie?

Bóle głowy dzielimy na pierwotne (samoistne) i wtórne. Bóle pierwotne nie mają znanej przyczyny organicznej, czyli innymi słowy – nie są symptomem innej choroby, są chorobą samą w sobie. Przykładem pierwotnego bólu głowy jest migrena. Samoistne bóle głowy występują znacznie częściej niż wtórne bóle głowy, których przyczyna jest znana, a ból głowy jest jednym z towarzyszących objawów istniejącego procesu chorobowego, np. urazu głowy lub szyi, zakażeniom, czy chorobom zatok przynosowych lub uszu [1,2].

Ból z tyłu głowy – co może być przyczyną?

Ból z tyłu głowy może sygnalizować zarówno ból głowy pierwotny, jak i wtórny.

Możliwe przyczyny bólu z tyłu głowy:

  • Napięciowy ból głowy – to najczęściej występujący pierwotny ból głowy, który opisywany jest przez pacjentów jako tępy (bez pulsowania), obustronny, uciskający. Natężenie bólu jest zazwyczaj łagodne do umiarkowanego, a sam ból może trwać od kilkudziesięciu minut do nawet kilku dni. Napięciowy ból głowy może być wywołany stresem, zmęczeniem, czy odwodnieniem. Bólu nie nasilają codzienne aktywności, a więc pacjenci mogą zazwyczaj wykonywać swoje obowiązki rodzinne lub zawodowe. Co ważne, bólowi nie towarzyszą nudności, ani wymioty [3].
  • Migrena – jest przewlekłym schorzeniem neurologicznym, charakteryzującym się występowaniem napadów silnego bólu głowy i towarzyszących mu objawów wegetatywnych, takich jak: nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło, dźwięki, czy zapachy. Ból migrenowy najczęściej ma charakter jednostronny, pulsujący, a jego natężenie mogą nasilać nawet zwykłe, codzienne aktywności jak wchodzenie po schodach, czy w ogóle poruszanie się. Napad migreny może trwać od 4 do 72 godzin, a jego znaczne natężenie sprawia, że pacjent musi ograniczyć do minimum swoje aktywności [4].
  • Szyjnopochodny ból głowy – to dolegliwości bólowe związane z przyczynami zlokalizowanymi w obrębie kręgosłupa szyjnego. Mogą nimi być zmiany zwyrodnieniowe kręgów szyjnych, a także przeciążenia szyi i tkanek miękkich w jej obrębie. Ból obejmuje zazwyczaj szyję, okolicę potyliczną, czyli tył głowy, a także kark oraz ramiona. Najczęściej ma charakter połowiczy oraz dość duże nasilenie, co może imitować napad migreny, jednak jest on niepulsujący [5].
  • Neuralgia potyliczna – to silny, palący/piekący, promieniujący do skóry głowy nerwoból, który dotyczy najczęściej jednej strony głowy i obejmuje tył głowy i górny kark. Jego przyczyną jest zazwyczaj przewlekłe napięcie mięśni karku, bądź uraz jego okolicy (także uraz nerwu potylicznego) [6].
  • Zła postawa – długotrwałe okresy złej postawy (np. pochylanie się nad smartfonem, nieergonomiczna praca na komputerze) mogą prowadzić do napięcia mięśni ramion, karku i szyi, co w konsekwencji może prowadzić do bólu tych okolic oraz do bólu głowy odczuwanego w potylicy. Ból jest najczęściej pulsujący, ale można go złagodzić korygując postawę.

Jak sobie radzić z bólem z tyłu głowy?

Zrozumienie potencjalnych przyczyn bólu z tyłu głowy i wdrożenie odpowiednich strategii leczenia może znacznie poprawić jakość życia i zmniejszyć dyskomfort. Postępowanie będzie się różniło w zależności od tego, jaka jest przyczyna bólu z tyłu głowy. Przykładowo – jeśli przyczyną jest zła postawa, jej korekta w większości przypadków pozwoli na zniesienie dolegliwości. Jeśli odczuwany ból jest bólem szyjnopochodnym – pomocna będzie fizykoterapia, a jeśli nasze dolegliwości bólowe mają charakter napięciowy – często wystarczy odpoczynek, odpowiednie nawodnienie, czy wdrożenie technik relaksacyjnych (joga, medytacja, masaż).

Ponadto w doraźnym leczeniu większości bólów głowy znajdują zastosowanie leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, np. ibuprofen [3]. Ibuprofen jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, skutecznym w leczeniu łagodnych i umiarkowanych bólów głowy, a także w migrenie. W przypadku leczenia napadów migreny rekomendowane są wysokie, jednorazowe dawki tego leku – np. 600 mg (taką dawkę ibuprofenu ma np. lek IBUM SUPERMAX) [7].

Ibuprofen występuje w sprzedaży w różnych postaciach farmaceutycznych. Ze względu na to, że w doraźnym leczeniu bólu głowy jednym z ważniejszych dla pacjenta aspektów jest czas działania leku, warto zwrócić uwagę na postać kapsułki miękkiej, w której ibuprofen zawarty jest w płynnej i gotowej do wchłaniania formie. Dzięki temu lek jest szybciej gotowy do działania – ponad dwa razy szybciej, niż gdy stosowany jest w postaci zwykłych tabletek [8]. Przykładem leku z ibuprofenem w postaci kapsułek miękkich jest IBUM EXPRESS FORTE.

O czym jeszcze należy pamiętać?

W przypadku każdego bólu głowy – nie tylko tego zlokalizowanego z tyłu głowy, powinniśmy pamiętać o przynajmniej kilku objawach alarmowych, które powinny nas skłonić do wizyty u lekarza. Jednym z nich będzie niedawny uraz głowy. Będą to ponadto wszystkie bóle głowy, którym towarzyszą:

  • wymioty, gorączka oraz sztywność karku,
  • niedowłady, zaburzenia czucia, zaburzenia równowagi,
  • zaburzenia świadomości.

Warto zwrócić uwagę również na to, czy obecny ból głowy różni się od tych, które najczęściej u nas występują. Jeśli odczuwany ból jest znacznie silniejszy niż zazwyczaj, jego intensywność nasila się, nie reaguje na leki przeciwbólowe, które zawsze przynosiły nam ulgę, warto skonsultować się z lekarzem.

Bibliografia:

  1. Prusiński A. Bóle głowy w praktyce podstawowej opieki zdrowotnej. Przew Lek 2004; 4: 20-29.
  2. Fliciński J, Żarowski M, Steinborn B. Nowa klasyfikacja Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy. Różnice i podobieństwa między ICHD-3 beta i ICHD-2. Neurologia Dziecięca, vol. 23/2014, nr 46.
  3. Siemiński M. Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol 11, no 6, 255-262.
  4. Domitrz I. Migrena. Biblioteka Lekarza Praktyka. Wyd. medical education, Warszawa 2018.
  5. Domitrz I. Rzadkie bóle głowy imitujące migrenę. Neurologia po Dyplomie, 2017/02.
  6. Neuralgia potyliczna – Rehmedis.pl (data dostępu 12.09.24)
  7. http://www.ptbg.pl/ptbg.php?opc=LC (data dostępu 12.09.24)
  8. Czas rozpadu kapsułki z ibuprofenem jest ponad dwa razy krótszy niż czas rozpadu tabletki z ibuprofenem. Bjarnason I, Sancak O, Crossley A, Penrose A, Lanas A: Differing disintegration and dissolution rates, pharmacokinetic profiles and gastrointestinal tolerability of over the counter ibuprofen formulations. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 2018; 70; pp.223-233.

 

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

IBUM SUPERMAX, 600 mg, kapsułki miękkie. Skład jakościowy i ilościowy: 1 kapsułka miękka zawiera 600 mg ibuprofenu (Ibuprofenum). Postać farmaceutyczna: kapsułka miękka. Wskazania do stosowania: Doraźnie, u dorosłych w ostrych, umiarkowanych bólach różnego pochodzenia, takich jak: bóle głowy (w tym także migreny); bóle zębów; bóle mięśniowe, stawowe i kostne (w tym także bóle pleców); bóle pourazowe, pooperacyjne, w tym związane z zabiegiem stomatologicznym; nerwobóle; bolesne miesiączkowanie. Objawowe leczenie bólu w chorobach stawów (np. reumatoidalne zapalenie stawów), zwyrodnieniowych chorobach stawów (np. choroba zwyrodnieniowa stawów) u osób dorosłych. Produkt leczniczy jest wskazany do stosowania jako kontynuacja leczenia u pacjentów zdiagnozowanych. Podmiot odpowiedzialny: „PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK” S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E.

IBUM EXPRESS FORTE, 400 mg, kapsułki miękkie. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 400 mg ibuprofenu (Ibuprofenum). Postać farmaceutyczna: kapsułka miękka. Wskazania do stosowania: Bóle różnego pochodzenia o nasileniu słabym do umiarkowanego: bóle głowy (w tym także migreny), bóle zębów, bóle mięśniowe, stawowe i kostne, bóle po urazach, nerwobóle, bóle towarzyszące przeziębieniu i grypie. Bolesne miesiączkowanie. Stany gorączkowe różnego pochodzenia (między innymi w przebiegu grypy, przeziębienia lub innych chorób zakaźnych). Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E.

Ibuprofen – czy wiesz już o nim wszystko?

Ibuprofen to dziś najczęściej stosowany na świecie lek przeciwbólowy i przeciwzapalny, od 1977 roku obecny na Liście Leków Podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia (ang. WHO Model List of Essential Medicines). Historia ibuprofenu rozpoczęła się w laboratoriach firmy Boots w Wielkiej Brytanii, gdzie w 1961 roku chemik – doktor John Nicholson po raz pierwszy zsyntetyzował ibuprofen, zaś badaniami jego właściwości farmakologicznych zajmował się doktor Stewart Adams. Efekty ich pracy stały się „namacalne” w 1969 roku, kiedy ibuprofen został dopuszczony do obrotu jako lek dostępny na receptę, wskazany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów. Dobra tolerancja oraz korzystny profil bezpieczeństwa ibuprofenu sprawiły, że kilkanaście lat później, bo już w 1983 roku, ibuprofen stał się lekiem OTC (ang. over the counter).1,2

Dawka dobowa – klucz do bezpieczeństwa?

Dawka dobowa ibuprofenu stosowana u pacjentów powyżej 12 lat bez konsultacji z lekarzem nie powinna przekraczać 1200 mg. Warto jednak pamiętać, że lek może być stosowany w wyższych dawkach z zalecenia lekarza, np. w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów, czy reumatoidalnego zapalenia stawów, gdzie maksymalna dawka dobowa wynosi 2400-3200 mg. Z tego względu profil bezpieczeństwa ibuprofenu jest często rozpatrywany oddzielnie – dla niskich dawek dobowych ≤1200 mg/dobę oraz wysokich dawek dobowych >1200 mg/dobę.1

Doyle i wsp. oceniali częstość występowania działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego podczas stosowania ibuprofenu (w dawce dobowej ≤1200 mg) lub placebo przez 10 dni u ponad 1200 pacjentów. Pomiędzy grupami nie wykazano różnic, co świadczy o dużym bezpieczeństwie ibuprofenu stosowanego doraźnie oraz w niskich dawkach dobowych.3  W badaniu PAIN (The Paracetamol, Aspirin, and Ibuprofen New Tolerability), w którym wzięło udział niemal 9 tysięcy pacjentów (N=8 677) oceniano częstość występowania działań niepożądanych w trakcie stosowania trzech popularnych, dostępnych bez recepty leków przeciwbólowych. Wszystkie leki były stosowane przez pacjentów samodzielnie, w ramach leczenia bólu ostrego i w dawkach dobowych, które mogą być stosowane bez konsultacji z lekarzem – ibuprofen ≤1200 mg/dobę, paracetamol ≤3000 mg/dobę, kwas acetylosalicylowy ≤3000 mg/dobę. W badaniu wykazano, że stosowanie niskich dawek dobowych ibuprofenu nie różni się pod względem częstości występowania działań niepożądanych (w tym tych ze strony przewodu pokarmowego) od paracetamolu i jest związane z mniejszą liczbą działań niepożądanych w porównaniu do stosowania kwasu acetylosalicylowego.4

Kiedy sięgnąć po wyższe dawki jednorazowe ibuprofenu?

Popularność ibuprofenu sprawiła, że obecnie na aptecznych półkach lek ten występuje nie tylko w wielu postaciach farmaceutycznych, ale i dawkach, w tym w maksymalnej, jednorazowej dawce ibuprofenu dostępnej bez recepty – 600 mg. Warto jednak zwrócić uwagę, że niezależnie od dawki jednorazowej zawartej w kapsułce, czy tabletce, dobowa dawka maksymalna pozostaje bez zmian i wynosi 1200 mg, co jak wcześniej wskazano – ma swoje uzasadnienie w danych dotyczących bezpieczeństwa ibuprofenu. Kiedy więc powinniśmy sięgnąć po dawkę 600 mg? Leki zawierające 600 mg ibuprofenu stosowane są doraźnie u pacjentów z ostrym bólem, u których dawka 400 mg nie jest skuteczna. Ponadto jednorazowe, wysokie dawki ibuprofenu zalecane są w leczeniu napadów migreny (rekomendowane są dawki jednorazowe 600-800 mg)5 lub przy bolesnym miesiączkowaniu (zazwyczaj stosuje się jednorazowo 600 mg).6

Bibliografia:

  1. Rainsford KD. Ibuprofen: Pharmacology, Therapeutics and Side Effects. Springer Basel, 2012.
  2. WHO Model List of Essential Medicines – 23rd list, 2023.
  3. Doyle G, Furey S, Berlin R, Cooper S, Jayawardena S, Ashraf E, Baird L. Gastrointestinal safety and tolerance of ibuprofen at maximum over-the-counter dose. Aliment Pharmacol Ther. 1999 Jul;13(7):897-906.
  4. Moore N, Pollack C, Butkerait P. Adverse drug reactions and drug-drug interactions with over-the-counter NSAIDs. Ther Clin Risk Manag. 2015 Jul 15;11:1061-75.
  5. http://www.ptbg.pl/ptbg.php?opc=LC (data dostępu 28.02.24)
  6. Fuchs A. et al.: Leczenie bolesnego miesiączkowania. Ginekologia po Dyplomie 4/2021.